Nowe naklejki SCT od 12 września – kto musi je mieć i dlaczego?

Nowe naklejki na szybę od 12 września – obowiązkowe czy opcjonalne?

Wprowadzenie

12 września 2024 roku w Polsce wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące naklejek uprawniających do wjazdu do Stref Czystego Transportu (SCT). Strefy te mają na celu ograniczenie emisji spalin w miastach poprzez umożliwienie wjazdu wyłącznie pojazdom spełniającym określone normy emisji. Wprowadzenie nowych naklejek budzi wiele pytań wśród kierowców – czy są one obowiązkowe dla wszystkich pojazdów, jakie zmiany wprowadzają i jakie kary grożą za ich brak? W tym artykule dokładnie omówimy te kwestie oraz rozwiejemy wszelkie wątpliwości.

Czym są Strefy Czystego Transportu?

Strefa Czystego Transportu (SCT) to specjalnie wydzielony obszar w miastach, w którym mogą poruszać się wyłącznie pojazdy spełniające określone normy emisji spalin. W Polsce pierwsza taka strefa została uruchomiona 1 lipca 2024 roku w Warszawie. Jej celem jest ograniczenie zanieczyszczeń powietrza, zwłaszcza w centrum miasta, gdzie ruch samochodowy przyczynia się do przekraczania dopuszczalnych norm emisji.

Plany zakładają, że strefy czystego transportu powstaną także w innych polskich miastach, takich jak Kraków, Wrocław i Katowice, gdzie problem smogu i zanieczyszczeń jest szczególnie dotkliwy. Każde miasto wprowadza swoje przepisy na mocy lokalnych uchwał, które określają, jakie pojazdy mogą wjeżdżać do strefy, w oparciu o normy emisji Euro i rok produkcji pojazdu.

Wymogi dotyczące wjazdu do SCT

W Warszawie, która była pierwszym miastem w Polsce z SCT, wymogi dotyczące wjazdu są dość jasno określone i wdrażane w kilku etapach. Aktualnie w fazie początkowej, do strefy mogą wjechać pojazdy:

• Z silnikami benzynowymi (lub na LPG), które spełniają normę emisji spalin Euro 2 lub były wyprodukowane po 1997 roku.
• Z silnikami Diesla, które spełniają normę Euro 4 lub były wyprodukowane po 2005 roku.

Z czasem wymogi te będą zaostrzane, co oznacza, że starsze pojazdy nie będą mogły wjeżdżać do strefy, chyba że spełnią one szczególne warunki umożliwiające uzyskanie wyjątków, takie jak posiadanie specjalnej naklejki SCT.

Nowe naklejki od 12 września 2024 r.

Od 12 września 2024 roku zacznie obowiązywać nowy wzór naklejek SCT, który został uproszczony, aby ułatwić drukowanie i produkcję przez samorządy. Poprzedni wzór okazał się trudny do wydrukowania na powszechnie dostępnych urządzeniach poligraficznych, co spowodowało opóźnienia w wydawaniu naklejek. W związku z tym Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało się wprowadzić zmiany.

Nowa naklejka zawiera kluczowe informacje, takie jak:

• Rodzaj paliwa używanego przez pojazd (benzyna, diesel, LPG, elektryczny, itp.),
• Rok produkcji pojazdu,
• Numer rejestracyjny pojazdu,
• Nazwa gminy ustanawiającej SCT,
• Oznaczenie „SCT”, potwierdzające uprawnienie do wjazdu do strefy.

Czy naklejki są obowiązkowe?

Naklejki nie są obowiązkowe dla wszystkich kierowców. Jak wynika z przepisów, większość pojazdów, które spełniają normy emisji spalin dla SCT, nie potrzebuje posiadać naklejki. Szacuje się, że około 97% samochodów poruszających się po Warszawie spełnia te wymogi, a ich kierowcy nie muszą posiadać naklejki na przedniej szybie.

Naklejki są wymagane tylko dla tych pojazdów, które nie spełniają standardowych norm emisji, ale są objęte wyjątkami, np. samochody zabytkowe, pojazdy specjalne (pomoc drogowa, pojazdy medyczne), a także mieszkańcy Warszawy, którzy spełniają kryteria dotyczące zwolnień.

Kto jest zwolniony z obowiązku posiadania naklejki?

W Warszawie, zgodnie z uchwałą z grudnia 2023 roku, następujące grupy kierowców są zwolnione z obowiązku posiadania naklejki SCT:

1. Mieszkańcy Warszawy – osoby zameldowane w mieście i płacące podatki mogą korzystać ze swoich pojazdów w SCT do końca 2027 roku, niezależnie od norm emisji ich samochodów.
2. Seniorzy – osoby powyżej 70. roku życia, które są właścicielami lub współwłaścicielami pojazdu, mogą wjeżdżać do strefy bez naklejki.
3. Pojazdy zabytkowe – auta posiadające status pojazdu zabytkowego mogą poruszać się po SCT.
4. Pojazdy specjalne – takie jak pomoc drogowa, karawany pogrzebowe, pojazdy medyczne i inne mają prawo wjazdu bez naklejki.

Kary za brak naklejki

Kwestia kar za brak naklejki budzi wiele kontrowersji. Wbrew powszechnym opiniom, za brak naklejki na przedniej szybie nie grozi mandat, o ile pojazd spełnia wymogi SCT. Kontrole prowadzone są przez Straż Miejską oraz policję, które weryfikują zgodność pojazdu z przepisami SCT na podstawie Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP).

Mandat w wysokości do 500 zł grozi jedynie za wjazd do SCT pojazdem, który nie spełnia norm emisji spalin. Ważne jest także, że każdy kierowca może wjechać do SCT cztery razy w roku kalendarzowym bez spełnienia wymogów emisji, np. w nagłych przypadkach, takich jak wizyta u lekarza czy zdawanie matury.

Jak uzyskać naklejkę SCT?

Kierowcy, których pojazdy nie spełniają wymogów SCT, ale są objęci wyjątkami, mogą uzyskać naklejkę poprzez złożenie odpowiedniego wniosku w urzędzie miasta lub za pośrednictwem internetu. W Warszawie wnioski można składać na specjalnej platformie internetowej lub osobiście w siedzibie Zarządu Dróg Miejskich. Koszt wydania naklejki wynosi 5 zł.

Podsumowanie

Wprowadzenie nowych naklejek SCT od 12 września 2024 roku jest krokiem mającym na celu ułatwienie identyfikacji pojazdów uprawnionych do wjazdu do stref czystego transportu. Naklejki nie są obowiązkowe dla większości kierowców, ponieważ pojazdy spełniające normy emisji spalin nie muszą ich posiadać. Obowiązek naklejki dotyczy jedynie tych pojazdów, które są objęte wyjątkami od przepisów SCT. Kary za brak naklejki nie obowiązują, o ile pojazd spełnia normy SCT.