Wakacje składkowe ZUS – jak skorzystać z ulgi i nie płacić składek?

Wakacje od ZUS: nowe przepisy, korzyści i potencjalne absurdy. Kto i jak może z nich skorzystać. Na co uważać.

Z dniem 1 listopada 2024 r. wchodzą w życie długo wyczekiwane przepisy, które wprowadzają tzw. „wakacje składkowe” dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą. Zgodnie z nową ustawą, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą będą miały możliwość skorzystania z miesiąca zwolnienia z obowiązku płacenia składek na ubezpieczenia społeczne. Wprowadzenie tej ulgi ma na celu wsparcie małych i średnich przedsiębiorców, jednakże nowe regulacje niosą ze sobą zarówno korzyści, jak i potencjalne absurdy, które warto omówić szczegółowo.

Na czym polegają wakacje składkowe?

Wakacje składkowe to możliwość, którą zyskają przedsiębiorcy, aby przez jeden wybrany miesiąc w roku nie płacić składek ZUS na ubezpieczenia społeczne, takie jak:

• Składka emerytalna,
• Składka rentowa,
• Składka wypadkowa,
• Składki na Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy.

Warto podkreślić, że wakacje składkowe nie obejmują składki zdrowotnej, która będzie musiała być opłacana niezależnie od ulgi. Oznacza to, że przedsiębiorcy skorzystają z częściowego zwolnienia z opłat, ale zdrowotne składki będą nadal obowiązkowe.

Kto może skorzystać z wakacji składkowych?

Nowe przepisy skierowane są do mikroprzedsiębiorców, czyli osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Aby móc skorzystać z ulgi, przedsiębiorca musi spełnić kilka kluczowych warunków:

1. Maksymalnie 10 ubezpieczonych – przedsiębiorca nie może zatrudniać więcej niż 10 osób, łącznie z samym sobą.
2. Kryterium przychodowe – w jednym z dwóch ostatnich lat kalendarzowych roczny przychód firmy nie mógł przekroczyć kwoty 2 mln euro.

Wakacje składkowe obejmują również wspólników spółek cywilnych, którzy będą mogli indywidualnie złożyć wniosek o zwolnienie z opłacania składek.

Jak skorzystać z wakacji składkowych?

Aby móc skorzystać z ulgi już w 2024 r., przedsiębiorca musi złożyć odpowiedni wniosek do ZUS w listopadzie, aby uniknąć płatności za grudzień tego samego roku. Wnioski będą składane przez platformę PUE ZUS, a formularz (RWS) będzie dostępny online.

Należy pamiętać, że wnioski muszą być składane z wyprzedzeniem – miesiąc przed okresem, w którym przedsiębiorca chce skorzystać z wakacji składkowych. Oznacza to, że w przypadku grudniowej ulgi wniosek musi być złożony w listopadzie. Złożenie wniosku po terminie może uniemożliwić skorzystanie z tej formy wsparcia w danym miesiącu.

Potencjalne korzyści wakacji składkowych

Dla wielu małych przedsiębiorców wakacje składkowe to realna ulga, która pomoże zredukować miesięczne koszty prowadzenia działalności gospodarczej. To szczególnie istotne w czasach rosnących kosztów utrzymania, gdy przedsiębiorcy szukają sposobów na oszczędności.

Wprowadzenie wakacji składkowych może również zwiększyć płynność finansową firmy, zwłaszcza w okresach o niskiej sprzedaży, co jest szczególnie korzystne dla firm sezonowych. Działalność, która nie przynosi regularnych dochodów przez cały rok, może odczuć znaczące korzyści z takiej formy wsparcia.

Wątpliwości dotyczące wpływu na emeryturę

Jedną z największych obaw związanych z wakacjami składkowymi jest wpływ ulgi na przyszłe świadczenia emerytalne. W teorii, składki, które nie zostaną opłacone przez przedsiębiorcę, mają zostać pokryte z budżetu państwa. W praktyce jednak pojawiają się wątpliwości, czy okres objęty wakacjami składkowymi będzie w pełni wliczany do stażu emerytalnego i czy przedsiębiorca nie ucierpi na tym w przyszłości.

Według Izabeli Leśniewskiej, doradcy podatkowego z firmy Alo-2, przepisy mogą być niejasne i istnieje ryzyko, że okresy objęte zwolnieniem ze składek mogą nie zostać uwzględnione przy obliczaniu przyszłych świadczeń emerytalnych. ZUS z jednej strony zapewnia, że składki opłacone z budżetu państwa będą wliczane do kapitału emerytalnego, jednak z drugiej strony istnieje przepis, który mówi, że okresy nieopłaconych składek mogą nie być brane pod uwagę przy wyliczaniu prawa do emerytury.

Absurdalne przypadki – korzyści dla działalności sezonowych

Nowe przepisy otwierają również pole do pewnych absurdów, które mogą działać na korzyść przedsiębiorców. Przykładem jest sytuacja przedsiębiorców prowadzących działalność sezonową. Dzięki przepisom osoba, która założy działalność na jeden dzień przed końcem miesiąca (np. 31 października), będzie mogła skorzystać z wakacji składkowych już za grudzień. W praktyce, taka osoba mogłaby prowadzić działalność przez kilka miesięcy, a składki zapłacić tylko za jeden miesiąc, jeśli działalność zostanie zawieszona po skorzystaniu z ulgi.

Podobne korzyści mogą uzyskać przedsiębiorcy prowadzący działalność w sezonie zimowym. Osoba, która otworzy działalność w październiku, mogłaby skorzystać z wakacji składkowych za grudzień i styczeń, a składki ZUS zapłacić dopiero za luty, jeśli działalność byłaby prowadzona przez cały ten okres.

Ograniczenia dla działalności B2B

Nie wszyscy przedsiębiorcy będą mogli skorzystać z wakacji składkowych. Przepisy wykluczają z ulgi osoby, które zmieniły umowę o pracę na działalność gospodarczą (B2B) dla swojego byłego pracodawcy. Wykluczenie to dotyczy nawet tych przedsiębiorców, którzy założyli działalność wiele lat temu, ale nadal świadczą usługi dla tego samego pracodawcy, z którym kiedyś mieli umowę o pracę. Takie ograniczenie może budzić kontrowersje, zwłaszcza w przypadku przedsiębiorców, którzy działają na rynku od wielu lat i prowadzą działalność samodzielnie.

Wakacje składkowe a inne formy wsparcia

Przedsiębiorcy, którzy korzystają z innych form ulg, takich jak „mały ZUS plus” lub „preferencyjne składki ZUS”, powinni dokładnie przeanalizować, czy skorzystanie z wakacji składkowych nie wpłynie negatywnie na ich prawo do tych form wsparcia. Wakacje składkowe mogą mieć wpływ na programy takie jak „Aktywny rodzic w pracy” (tzw. babciowe), co w niektórych przypadkach może sprawić, że korzystanie z ulgi nie będzie opłacalne. Dla osób objętych preferencyjnymi składkami ZUS lepszym rozwiązaniem może być rezygnacja z wakacji składkowych, aby nie stracić prawa do innych świadczeń.

Podsumowanie

Wakacje składkowe, które wchodzą w życie w listopadzie 2024 r., to znacząca ulga dla wielu małych przedsiębiorców, którzy mogą zaoszczędzić na składkach ZUS. Nowe przepisy niosą jednak ze sobą pewne ryzyka, w tym potencjalne obniżenie przyszłych świadczeń emerytalnych oraz wykluczenia dla osób prowadzących działalność B2B. Zanim przedsiębiorca zdecyduje się na skorzystanie z tej ulgi, warto dokładnie zapoznać się z warunkami i zastanowić, czy rzeczywiście jest to najlepsze rozwiązanie w jego przypadku.

Nowe przepisy, choć w wielu przypadkach korzystne, mogą również otworzyć pole do absurdalnych sytuacji, w których przedsiębiorcy będą mogli znacząco ograniczyć płacenie składek, mimo że prowadzą działalność przez większą część roku. Warto zatem monitorować dalsze wytyczne i interpretacje przepisów, aby skorzystaćz nowych przepisów bez naruszania prawa, a jednocześnie zyskać na niższych składkach.