Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej – nowe święto państwowe w Polsce
W 2025 roku w Polsce zostało ustanowione nowe święto państwowe – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, obchodzone 14 lutego. Jest to data nieprzypadkowa, ponieważ 14 lutego 1942 roku na mocy rozkazu Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego powstała Armia Krajowa (AK) – największa podziemna organizacja wojskowa działająca w Europie podczas II wojny światowej. Ustanowienie tego święta ma na celu upamiętnienie bohaterstwa i poświęcenia Żołnierzy AK oraz podkreślenie ich historycznego znaczenia w walce o niepodległość Polski.
Proces legislacyjny i znaczenie nowego święta
Inicjatywa ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej pojawiła się pod koniec 2024 roku. Projekt ustawy został złożony przez Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej w Sejmie 18 grudnia 2024 roku. Prace nad ustawą przebiegły sprawnie, a projekt uzyskał szerokie poparcie w parlamencie. 8 stycznia 2025 roku odbyło się drugie i trzecie czytanie ustawy, a już 9 stycznia 2025 roku Sejm jednomyślnie przyjął projekt. Ustawę poparli przedstawiciele różnych ugrupowań politycznych, co podkreśla jej ponadpartyjny charakter.
Nowe święto państwowe nie jest dniem wolnym od pracy, ale ma charakter edukacyjny i upamiętniający. Administracja rządowa, szkoły, instytucje kultury oraz organizacje patriotyczne będą zobowiązane do organizowania wydarzeń upamiętniających, a także wywieszania flag państwowych. W ramach obchodów planowane są liczne konferencje naukowe, wystawy historyczne oraz emisja specjalnych programów dokumentalnych w mediach publicznych.
Armia Krajowa – historia i znaczenie
Armia Krajowa powstała na mocy rozkazu generała Władysława Sikorskiego 14 lutego 1942 roku, jako kontynuacja działającego od 1939 roku Związku Walki Zbrojnej. Była to największa i najlepiej zorganizowana podziemna armia w okupowanej Europie, która w szczytowym momencie liczyła od 350 do 380 tysięcy zaprzysiężonych żołnierzy.
Armia Krajowa odegrała kluczową rolę w walce z niemieckim okupantem. W jej dorobku znajdują się spektakularne sukcesy, takie jak:
- akcje dywersyjne i sabotażowe na niemieckie transporty wojskowe,
- zamachy na wysokich rangą oficerów niemieckich (np. akcja pod Arsenałem, zamach na Franza Kutscherę w Warszawie),
- operacje specjalne, jak odbicie uwięzionych żołnierzy AK z rąk Gestapo,
- udział w akcji “Burza” oraz organizacja i przeprowadzenie Powstania Warszawskiego,
- współpraca z wywiadem alianckim, mająca na celu sabotowanie działań wojennych Niemców.
Po zakończeniu wojny wielu członków AK padło ofiarą represji ze strony režimu komunistycznego. Wielu żołnierzy zostało aresztowanych, torturowanych i skazanych na kary więzienia lub śmierci. Komunistyczna propaganda dążyła do wymazania pamięci o Armii Krajowej, przedstawiając jej członków jako „wrogów ludu”. Dopiero po upadku PRL zaczęto przywracać pamięć o tych bohaterach.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej
Obchody święta będą miały charakter ogólnokrajowy. W całej Polsce planowane są uroczystości patriotyczne, wykłady historyczne oraz rekonstrukcje wydarzeń z okresu działalności Armii Krajowej. Ważnym elementem obchodów będzie:
- złożenie kwiatów i zapalenie zniczy na grobach Żołnierzy AK,
- msze święte w intencji poległych i żyjących weteranów,
- organizacja wystaw historycznych i prelekcji,
- emisja specjalnych programów dokumentalnych w telewizji publicznej,
- apel pamięci oraz salwa honorowa w miejscach upamiętniających działania AK,
- spotkania z kombatantami AK, którzy opowiadają o swoich doświadczeniach.
Podsumowanie
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej to nowe, istotne święto państwowe, które ma na celu uczczenie bohaterstwa polskich żołnierzy walczących z okupantem. Jego ustanowienie podkreśla znaczenie historii w budowaniu tożsamości narodowej i jest ważnym krokiem w procesie pielęgnowania pamięci o niezłomnych bohaterach II wojny światowej. Pomimo braku statusu dnia wolnego od pracy, 14 lutego będzie dniem refleksji nad walką o wolność i niepodległość, którą prowadzili członkowie Armii Krajowej. Jest to wyraz należnego hołdu dla wszystkich tych, którzy oddali życie za Polskę.
Armia Krajowa odegrała kluczową rolę nie tylko w działaniach zbrojnych, ale także w operacjach wywiadowczych. Jednym z największych sukcesów AK było zdobycie i przekazanie aliantom informacji o niemieckiej broni V-2, co umożliwiło zbombardowanie ośrodka testowego w Peenemünde. Dodatkowo, AK prowadziła szeroko zakrojone działania konspiracyjne, obejmujące nie tylko sabotaż i dywersję, ale także tajne nauczanie i pomoc ludności cywilnej. Warto też wspomnieć, że po wojnie wielu żołnierzy AK było prześladowanych i skazanych na śmierć przez władze komunistyczne, co przez lata utrudniało pełne uznanie ich zasług.