Trzęsienie ziemi w Czechach i jego wpływ na Polskę – luty 2025

Trzęsienie ziemi w Czechach w lutym 2025 roku – przyczyny, skutki i konsekwencje

Wprowadzenie

11 lutego 2025 roku w Czechach, blisko granicy z Polską doszło do trzęsienia ziemi, które wywołało niepokój wśród mieszkańców regionu oraz przyległych terenów Polski. Trzęsienie miało magnitudę 2,3 i zostało zarejestrowane przez Europejsko-Śródziemnomorskie Centrum Sejsmologiczne (EMSC). Głębokość hipocentrum wynosiła około 8 km, co sprawiło, że wstrząsy były odczuwalne w promieniu kilkunastu kilometrów. Chociaż zjawisko to nie spowodowało poważnych strat materialnych ani ofiar, stanowi kolejny sygnał wskazujący na aktywność sejsmiczną w tym regionie Europy.

Przyczyny trzęsienia ziemi – Sejsmologia w Czechach, dlaczego występują trzęsienia ziemi?

Czechy, mimo braku aktywnych uskoków tektonicznych na swoim terytorium, regularnie doświadczają niewielkich trzęsień ziemi. Wynika to głównie z:

• Ruchów tektonicznych Europy Środkowej – region ten znajduje się w strefie naprężeń geologicznych wynikających z interakcji między Płytą Euroazjatycką a mikrostrukturami tektonicznymi.
• Działalności górniczej – wydobycie węgla i innych surowców powoduje powstawanie pustek podziemnych, co może skutkować osiadaniem terenu i lokalnymi wstrząsami.
• Aktywności wulkanicznej w przeszłości – obszar zachodnich Czech, zwłaszcza Karlowe Wary i okolice, znany jest z geotermalnej aktywności oraz występowania gorących źródeł, co sugeruje ukryte naprężenia tektoniczne.

Lokalizacja i intensywność wstrząsów w Czechach – gdzie i kiedy wystąpiło trzęsienie ziemi w lutym 2025?

Epicentrum trzęsienia ziemi w Czechach niedaleko Polski znajdowało się w rejonie Masywu Śnieżnika, w odległości około 12 km od polskiego Stronia Śląskiego. Pomimo niskiej magnitudy, wstrząsy były odczuwalne zarówno po stronie czeskiej, jak i polskiej, szczególnie w Kotlinie Kłodzkiej.

Według Europejskiej Skali Intensywności Trzęsień Ziemi (EMS-98), takie wstrząsy zazwyczaj nie powodują szkód budowlanych, ale mogą być odczuwalne przez ludzi jako lekkie drgania podłogi i mebli.

Reakcja mieszkańców i służb

Po wystąpieniu wstrząsów mieszkańcy regionu zgłaszali odczucia drgań budynków oraz lekkie poruszenia przedmiotów. Choć nie odnotowano poważnych zniszczeń, lokalne służby ratunkowe przeprowadziły standardowe procedury sprawdzające, aby upewnić się, że nie ma zagrożenia dla infrastruktury i ludzi.

Wstrząsy były odczuwalne w takich miejscowościach jak Kłodzko, Lądek-Zdrój oraz Bystrzyca Kłodzka, gdzie niektórzy mieszkańcy spontanicznie opuszczali budynki w obawie przed silniejszymi ruchami tektonicznymi.

Czy trzęsienia ziemi w Czechach są groźne? Przegląd wstrząsów 2025

Chociaż Czechy nie są krajem znanym z silnych trzęsień ziemi, region ten doświadcza sporadycznych wstrząsów. Najbardziej aktywne sejsmicznie obszary to zachodnie Czechy, w szczególności okolice Karlowych Warów, gdzie notuje się częste, choć niewielkie wstrząsy. Również regiony południowe i obszary graniczne z Niemcami oraz Austrią są narażone na drobne trzęsienia ziemi. W marcu 2024 roku w południowych Czechach, w pobliżu Mirotic, odnotowano trzęsienie o magnitudzie 3,9, które było znacznie silniejsze niż to z lutego 2025 roku i odczuwalne na większym obszarze.

W 1985 roku w zachodnich Czechach miało miejsce jedno z silniejszych trzęsień ziemi w historii tego kraju, o magnitudzie 4,6. Spowodowało ono drobne zniszczenia budynków, ale nie doprowadziło do ofiar w ludziach.

Możliwe skutki dla przyszłości

Naukowcy podkreślają, że wzrost liczby mniejszych trzęsień ziemi może być sygnałem zwiastującym większą aktywność tektoniczną w przyszłości. Jednak przy obecnym stanie wiedzy nie ma powodów do niepokoju, ponieważ region Europy Środkowej nie jest narażony na trzęsienia ziemi o destrukcyjnej sile.

Jak zachować się podczas trzęsienia ziemi?

Mimo że w Europie Środkowej poważne trzęsienia ziemi są rzadkością, warto znać podstawowe zasady postępowania w przypadku wstrząsów. W Czechach i krajach sąsiednich funkcjonują procedury zarządzania kryzysowego, które obejmują systemy ostrzegawcze, szkolenia dla mieszkańców oraz instrukcje postępowania w sytuacjach sejsmicznych. Lokalne władze i organizacje ratunkowe przeprowadzają regularne ćwiczenia, a w przypadku wstrząsów służby informują obywateli o potencjalnych zagrożeniach oraz środkach bezpieczeństwa.

• Zostań w budynku, jeśli nie jest on uszkodzony – najlepiej schowaj się pod solidnym meblem.
• Unikaj okien i zewnętrznych ścian – wstrząsy mogą powodować ich uszkodzenia.
• Nie używaj wind, ponieważ mogą się zablokować.
• Opuszczaj budynek tylko, gdy jest to bezpieczne – jeśli znajdujesz się w rejonie o niskim ryzyku zawalenia się budynków, pozostanie na miejscu może być lepszym wyborem.
• Słuchaj komunikatów służb ratunkowych, które mogą informować o zagrożeniach wtórnych.

Przegląd trzęsień ziemi na świecie w 2025 roku

W 2025 roku na całym świecie odnotowano kilka znaczących trzęsień ziemi o różnej intensywności. W lutym miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 5,1 w pobliżu Sycylii, które było odczuwalne w Mesynie i Palermo, lecz nie spowodowało poważnych strat. W tym samym miesiącu na Morzu Karaibskim, między Hondurasem a Wyspami Kajmana, zarejestrowano silne trzęsienie ziemi o magnitudzie 7,6, co wywołało krótkotrwałe ostrzeżenie przed tsunami. W USA, w Kalifornii, w rejonie północnego wybrzeża, miało miejsce trzęsienie ziemi o magnitudzie 4,7, które było odczuwalne w North Bay. 10 lutego w północnym Maroku w Afryce doszło do silnego trzęsienia ziemi o magnitudzie 5,1 w skali Richtera

Trzęsienia ziemi w Polsce

Choć Polska nie znajduje się w strefie silnej aktywności sejsmicznej, w historii kraju odnotowano kilka wstrząsów o znaczącej sile.

• 5 czerwca 1443 roku: Najsilniejsze trzęsienie ziemi w historii Polski, o magnitudzie około 6,0, z epicentrum w rejonie Wzgórz Strzelińskich. Spowodowało ono poważne zniszczenia we Wrocławiu i Krakowie.
• 9 sierpnia 1662 roku: Trzęsienie ziemi w Tatrach Wysokich, o intensywności sięgającej VIII stopni w skali Mercallego-Karnika.
• 25 sierpnia 1785 roku: Wstrząsy w okolicach Wisły w Beskidzie Śląskim, o magnitudzie około 6,0.
• 1606 rok: Silne trzęsienie w Tucznie na Pojezierzu Wałeckim.

Współcześnie większość wstrząsów w Polsce związana jest z działalnością górniczą.

Podsumowanie

Trzęsienie ziemi w Czechach w lutym 2025 roku było stosunkowo niewielkim zdarzeniem, które jednak wzbudziło zainteresowanie i niepokój w regionie. Pomimo braku znaczących zniszczeń, przypomina ono o istnieniu aktywności sejsmicznej w Europie Środkowej. Regularne monitorowanie wstrząsów, edukacja mieszkańców oraz procedury awaryjne to kluczowe elementy, które mogą minimalizować skutki podobnych wydarzeń w przyszłości. Warto przy tym przyjrzeć się krajom, które skutecznie wdrożyły programy edukacyjne dotyczące trzęsień ziemi. Japonia, na przykład, regularnie organizuje ogólnokrajowe ćwiczenia sejsmiczne i wprowadza edukację na ten temat już od wczesnych lat szkolnych. Podobnie w Kalifornii prowadzone są szeroko zakrojone kampanie informacyjne i testy systemów alarmowych, które pomagają mieszkańcom lepiej przygotować się na potencjalne zagrożenie.