Czy grozi nam pandemia ptasiej grypy H5N1 – czy wirus przenosi się na człowieka?

Pierwszy przypadek wirusa ptasiej grypy H5N1 u człowieka w stanie Wyoming – co wiadomo?

Departament Zdrowia stanu Wyoming poinformował, że 14 lutego 2025 roku potwierdzono pierwszy przypadek infekcji wirusem ptasiej grypy H5N1 u człowieka w tym stanie. Jest to trzeci taki przypadek w Stanach Zjednoczonych, który zakończył się hospitalizacją, spośród kilkunastu wykrytych zakażeń H5N1 u ludzi w kraju. W obliczu rosnącej liczby zakażeń wśród zwierząt, wydarzenie to budzi istotne pytania dotyczące dalszego rozwoju sytuacji epidemiologicznej w kraju.

Kim jest pacjent i jak doszło do zakażenia?

Według oficjalnych informacji przekazanych przez Departament Zdrowia Wyoming, zakażona osoba to starsza kobieta z powiatu Platte. Zakażenie miało najprawdopodobniej miejsce w wyniku bliskiego kontaktu z zakażonym drobiem na jej posesji. Kobieta była hodowcą drobiu i miała styczność z chorymi ptakami, co znacząco zwiększyło ryzyko transmisji wirusa.

Po wystąpieniu objawów grypopodobnych pacjentka została przewieziona do szpitala poza stanem Wyoming, gdzie podjęto leczenie objawowe. Obecnie jej stan jest stabilny, lecz nadal pozostaje pod opieką lekarzy. To trzeci przypadek zakażenia człowieka w USA w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, który wymagał hospitalizacji.

Historia zakażeń H5N1 u ludzi w USA

Pierwsze przypadki zakażeń ludzi wirusem H5N1 w Stanach Zjednoczonych miały miejsce już wcześniej, jednak do tej pory były one stosunkowo rzadkie. H5N1 jest wysoce patogennym wirusem grypy ptaków, który od lat rozprzestrzenia się w populacjach dzikiego ptactwa oraz drobiu hodowlanego.

Wirus ten po raz pierwszy wykryto w Stanach Zjednoczonych w 2022 roku, kiedy to odnotowano ogniska zakażeń wśród ptactwa wodnego. W odpowiedzi władze federalne i stanowe wprowadziły programy monitorowania choroby, zwiększyły kontrolę sanitarną na fermach drobiu oraz zaleciły eliminację zakażonych stad w celu ograniczenia transmisji wirusa. Dodatkowo, CDC rozpoczęło badania nad możliwymi mutacjami wirusa i jego potencjalnym wpływem na ludzi. Od tego czasu wirus stopniowo rozprzestrzeniał się na kolejne regiony kraju, powodując liczne przypadki masowego padania drobiu, a także przenoszenie się na inne gatunki zwierząt, w tym bydło mleczne.

Dotychczasowe zakażenia ludzi w USA były związane z bliskim kontaktem z zakażonymi zwierzętami. Przypadek w Wyoming jest kolejnym potwierdzeniem tego mechanizmu transmisji.

Jakie są objawy i zagrożenia związane z wirusem ptasiej grypy H5N1?

Infekcja wirusem H5N1 u ludzi może przebiegać w różny sposób – od łagodnych objawów grypopodobnych po ciężkie zapalenie płuc i niewydolność oddechową. Do najczęstszych symptomów należą:

• wysoka gorączka,
• bóle mięśni i stawów,
• silny kaszel,
• duszności,
• zapalenie spojówek,
• w niektórych przypadkach – zaburzenia neurologiczne.

Śmiertelność w przypadku zakażenia ludzi H5N1 jest stosunkowo wysoka, wynosząc w niektórych epidemiach nawet 50%. Przykładowo, w latach 2003–2023 WHO odnotowało 868 przypadków zakażeń H5N1 u ludzi na całym świecie, z czego 457 zakończyło się śmiercią. Szczególnie wysoką śmiertelność zanotowano w Azji Południowo-Wschodniej, gdzie wirus najczęściej przenosił się z drobiu na ludzi. Dlatego też każdy nowy przypadek zakażenia wywołuje zaniepokojenie służb epidemiologicznych na całym świecie.

Jakie działania podejmują władze USA?

W obliczu zagrożenia, Departament Zdrowia stanu Wyoming oraz Centra Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) monitorują sytuację i podjęły odpowiednie środki ostrożności. CDC ocenia, że ryzyko dla ogółu społeczeństwa pozostaje niskie, jednak wśród osób mających kontakt z zakażonymi zwierzętami, jak pracownicy ferm drobiu czy gospodarstw mlecznych, obowiązują dodatkowe środki bezpieczeństwa.

W odpowiedzi na zagrożenie Departament Rolnictwa USA (USDA) warunkowo zatwierdził stosowanie szczepionki przeciwko ptasiej grypie u drobiu, opracowanej przez firmę Zoetis. Program szczepień ma na celu ograniczenie dalszego rozprzestrzeniania się wirusa wśród zwierząt hodowlanych, co z kolei może zmniejszyć ryzyko transmisji na ludzi.

Czy istnieje ryzyko pandemii – epidemii ptasiej grypy H5N1?

Eksperci ds. zdrowia publicznego podkreślają, że obecne przypadki zakażeń ludzi H5N1 nie oznaczają jeszcze ryzyka pandemii. Kluczowym czynnikiem jest zdolność wirusa do efektywnego przenoszenia się między ludźmi – na chwilę obecną nie ma dowodów na to, że H5N1 osiągnął ten poziom transmisji.

Jednak mutacje wirusa, jakie zachodzą w populacjach ptaków i innych zwierząt, mogą zwiększyć jego potencjał pandemiczny. Dlatego naukowcy i służby epidemiologiczne na całym świecie monitorują rozwój sytuacji i prowadzą badania nad możliwościami przeciwdziałania przyszłym zagrożeniom.

Podsumowanie

Pierwszy przypadek ptasiej grypy H5N1 u człowieka w stanie Wyoming to kolejny sygnał, że wirus ten wciąż stanowi zagrożenie dla zdrowia publicznego. Choć ryzyko pandemii jest obecnie niskie, pojedyncze zakażenia wśród ludzi wymagają ścisłego nadzoru epidemiologicznego i podejmowania działań prewencyjnych.

Obecnie Departament Zdrowia Wyoming oraz CDC monitorują sytuację, a rząd USA wdraża szczepienia drobiu w celu ograniczenia dalszego rozprzestrzeniania się wirusa. Według pierwszych raportów, program szczepień rozpoczął się w kilku stanach o wysokim zagęszczeniu hodowli drobiu. Wstępne dane sugerują, że szczepionka skutecznie ogranicza transmisję wirusa w stadach, jednak pełna ocena jej skuteczności wymaga dalszych badań i monitorowania w dłuższym okresie. Przypadek ten pokazuje, jak ważne jest ciągłe śledzenie zagrożeń związanych z wirusami grypy odzwierzęcej i szybkie reagowanie na nowe przypadki zakażeń.