Masowe kontrole posesji w Polsce 2025 – co sprawdzają urzędnicy i jakie grożą kary?

Straż miejska kontroluje posesje – przyczyny, zakres, konsekwencje i obowiązki właścicieli

Od początku 2025 roku w całej Polsce trwają wzmożone kontrole posesji, które mają na celu weryfikację zgodności nieruchomości z obowiązującymi przepisami. Inspektorzy, urzędnicy gminni, straż miejska oraz przedstawiciele wodociągów i ochrony środowiska przeprowadzają szczegółowe inspekcje dotyczące m.in. gospodarki wodnej, systemów grzewczych, zagospodarowania terenu oraz odprowadzania nieczystości. Celem tych działań jest eliminacja naruszeń, które mogą wpływać negatywnie na środowisko, bezpieczeństwo sanitarne oraz komfort życia mieszkańców.

Dlaczego prowadzone są kontrole posesji w Polsce?

Masowe kontrole posesji są wynikiem wzrastających problemów związanych z nielegalnym odprowadzaniem ścieków, zanieczyszczaniem powietrza oraz łamaniem przepisów dotyczących zagospodarowania przestrzennego. W ostatnich latach wiele gmin zgłaszało narastające trudności w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa sanitarnego.

Najważniejsze przyczyny przeprowadzanych kontroli to:

• Nielegalne odprowadzanie deszczówki do kanalizacji sanitarnej – przeciążenie systemów wodociągowych skutkujące podtopieniami i awariami infrastruktury.
• Brak dokumentacji dotyczącej wywozu nieczystości – właściciele posesji muszą posiadać umowy z licencjonowanymi firmami odbierającymi ścieki.
• Spalanie odpadów w piecach domowych – znaczący problem w walce ze smogiem, szczególnie w sezonie grzewczym.
• Nieprawidłowe składowanie odpadów – gromadzenie śmieci w miejscach niedozwolonych, nielegalne składowiska.
• Nieprawidłowości w zagospodarowaniu terenów przydomowych – przypadki zajmowania działek gminnych, budowa nielegalnych obiektów.

Zakres kontroli – co sprawdzają inspektorzy?

Kontrole przeprowadzane są przez różne służby i obejmują szeroki wachlarz aspektów prawnych i ekologicznych. Właściciele posesji muszą być przygotowani na następujące obszary kontroli:

1. Nielegalne podłączenia do kanalizacji

W wielu miastach wykryto, że mieszkańcy podłączają swoje systemy odprowadzania deszczówki do kanalizacji sanitarnej. Powoduje to przeciążenie systemu, co skutkuje awariami i zalaniami. W ramach kontroli stosuje się metodę zadymiania kanalizacji, w której specjalny dym jest wprowadzany do rur kanalizacyjnych. Jeśli wydostaje się z rynien lub odwodnień na posesjach, oznacza to nielegalne podłączenie.

2. Kontrole szamb i przydomowych oczyszczalni ścieków

Właściciele nieruchomości, którzy nie są podłączeni do miejskiej sieci kanalizacyjnej, muszą posiadać zbiorniki na nieczystości. Inspektorzy sprawdzają:

• czy szambo jest szczelne,
• czy właściciel ma podpisaną umowę z firmą zajmującą się wywozem ścieków,
• czy regularnie korzysta z usług odbioru nieczystości i posiada na to rachunki.

Brak wymaganych dokumentów może skutkować mandatem w wysokości 500 zł, a w przypadku skierowania sprawy do sądu – grzywną do 5 000 zł.

3. Kontrola pieców i emisji spalin

Jednym z największych problemów w Polsce jest zanieczyszczenie powietrza. Dlatego straż miejska oraz inspektorzy ochrony środowiska przeprowadzają inspekcje dotyczące paliw stosowanych w domowych systemach grzewczych. W ramach kontroli:

• pobierane są próbki popiołu z pieców,
• sprawdzane są faktury za zakupione paliwa (np. węgiel, pellet),
• weryfikowane są kotły grzewcze pod kątem ich zgodności z obowiązującymi normami.

Za spalanie niedozwolonych materiałów (np. plastików, lakierowanego drewna) grozi mandat do 5 000 zł, a w skrajnych przypadkach nawet postępowanie sądowe.

4. Nieprawidłowe składowanie odpadów

Gromadzenie odpadów w sposób niezgodny z przepisami może prowadzić do nałożenia kary finansowej. Inspektorzy sprawdzają:

• czy właściciele segregują odpady,
• czy posesja nie jest składowiskiem niebezpiecznych substancji,
• czy odpady wielkogabarytowe są usuwane zgodnie z przepisami.

W przypadku rażących naruszeń grozi grzywna do 10 000 zł.

Konsekwencje dla właścicieli posesji – jakie są mandaty i kary?

Każdy właściciel nieruchomości musi liczyć się z sankcjami w przypadku wykrycia nieprawidłowości. W zależności od skali naruszeń, konsekwencje obejmują:

• Mandaty od 500 zł do 10 000 zł – w przypadku mniejszych naruszeń, takich jak brak umowy na wywóz ścieków czy nieprawidłowe składowanie odpadów.
• Nakazy natychmiastowego usunięcia nieprawidłowości – np. rozebranie nielegalnej budowli lub odcięcie nielegalnego podłączenia do kanalizacji.
• Grzywny do 50 000 zł w przypadku poważnych naruszeń – np. nielegalne składowiska odpadów niebezpiecznych.
• Ograniczenie wolności w przypadku rażących naruszeń prawa ochrony środowiska – np. zatruwanie gleby, wód lub powietrza.

Jak uniknąć kar i przygotować się do kontroli?

Aby uniknąć sankcji, warto przestrzegać podstawowych zasad:

1. Posiadać aktualne umowy i faktury na wywóz nieczystości, odbiór odpadów i zakup paliw do ogrzewania.
2. Regularnie sprawdzać stan techniczny kanalizacji i upewnić się, że deszczówka nie trafia do systemu ściekowego.
3. Segregować odpady i nie składować ich w miejscach niedozwolonych.
4. Nie spalać odpadów w domowych piecach, nawet w okresie zimowym.
5. Sprawdzić legalność wszelkich zabudowań na posesji, szczególnie tych wybudowanych bez zgody gminy.

Podsumowanie

Masowe kontrole posesji są reakcją na narastające problemy środowiskowe oraz łamanie przepisów dotyczących gospodarowania nieruchomościami. Właściciele posesji muszą być przygotowani na wzmożone inspekcje, które obejmują kontrolę kanalizacji, systemów grzewczych, wywozu ścieków oraz składowania odpadów. Kary za naruszenia mogą sięgać nawet 10 000 zł, a w skrajnych przypadkach grozi ograniczenie wolności. Aby uniknąć problemów, warto przestrzegać obowiązujących przepisów i odpowiednio przygotować się do ewentualnej kontroli.