Potrącenie psa lub kota – kto odpowiada i co grozi kierowcy?
Potrącenie psa lub kota na drodze to sytuacja, która może zdarzyć się każdemu kierowcy. Warto wiedzieć, jakie obowiązki ciążą na uczestniku takiego zdarzenia, jakie mogą być konsekwencje prawne oraz jakie prawa przysługują właścicielowi zwierzęcia. W Polsce prawo jasno określa, jak należy postępować w takiej sytuacji, zarówno pod względem obowiązku udzielenia pomocy, jak i ewentualnej odpowiedzialności karnej czy cywilnej.
Obowiązki kierowcy po potrąceniu zwierzęcia
Zgodnie z art. 25 ustawy o ochronie zwierząt, kierowca, który potrąci zwierzę domowe lub gospodarskie, ma obowiązek zatrzymać pojazd i zapewnić mu pomoc. W praktyce oznacza to, że powinien:
- ocenić stan zwierzęcia i spróbować zapewnić mu bezpieczeństwo,
- jeśli zwierzę doznało obrażeń, wezwać odpowiednie służby – policję, straż miejską lub lekarza weterynarii,
- poinformować właściciela zwierzęcia (jeśli jest znany) o zdarzeniu.
Brak reakcji i kontynuowanie jazdy może zostać uznane za wykroczenie i skutkować nałożeniem mandatu w wysokości do 500 zł lub grzywny do 5000 zł, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zwierząt.
Odpowiedzialność karna kierowcy. Czy za potrącenie zwierzęcia można trafić do więzienia? Przepisy w Polsce
Samo potrącenie psa lub kota, jeśli było wynikiem przypadku i nieumyślności, nie jest uznawane za przestępstwo. Jednak sytuacja zmienia się, gdy kierowca nie zatrzyma się na miejscu zdarzenia i nie udzieli zwierzęciu pomocy. W takim przypadku grozi mu:
- kara grzywny do 5000 zł,
- kara aresztu,
- możliwe konsekwencje wynikające z naruszenia przepisów drogowych.
W skrajnych przypadkach, gdy kierowca celowo potrąci zwierzę, może zostać pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie art. 35 ustawy o ochronie zwierząt, który przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności za znęcanie się nad zwierzętami. Przykładem takiego przypadku była głośna sprawa z 2021 roku, kiedy to kierowca z premedytacją przejechał psa na jednej z lokalnych dróg w województwie mazowieckim. Sąd skazał go na rok więzienia w zawieszeniu oraz grzywnę w wysokości 5000 zł. Statystyki pokazują, że celowe potrącenia zwierząt są rzadkie, jednak każdy taki przypadek może skutkować surowymi konsekwencjami prawnymi., który przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności za znęcanie się nad zwierzętami.
Czy kierowca może żądać odszkodowania za uszkodzony pojazd?
Jeśli zwierzę, które zostało potrącone, należało do właściciela, kierowca może ubiegać się o rekompensatę za uszkodzenia pojazdu. Zgodnie z art. 431 Kodeksu cywilnego, właściciel zwierzęcia ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez jego pupila. Jeśli do zdarzenia doszło na terenie zabudowanym lub w miejscu, gdzie zwierzę nie powinno się znajdować bez nadzoru, właściciel może zostać zobowiązany do pokrycia kosztów naprawy samochodu.
W sytuacji, gdy zwierzę pochodziło z gospodarstwa rolnego, odpowiedzialność finansową może pokryć ubezpieczenie OC rolnika. Warto więc zgłosić zdarzenie do ubezpieczyciela, który pomoże w ustaleniu odpowiedzialności i wypłacie ewentualnego odszkodowania. Należy jednak pamiętać, że ubezpieczyciel może odmówić wypłaty świadczenia, jeśli uzna, że właściciel zwierzęcia nie ponosi winy za zdarzenie, np. gdy zwierzę wtargnęło na drogę w sposób nagły i nieprzewidywalny. Odmowa może także nastąpić, jeśli kierowca przekroczył dozwoloną prędkość lub naruszył inne przepisy ruchu drogowego, co mogło przyczynić się do kolizji.
Kto odpowiada za zwierzęta bezdomne?
Jeżeli potrącone zwierzę nie ma właściciela, odpowiedzialność za nie ponosi gmina. W takich przypadkach lokalne władze są zobowiązane do podjęcia odpowiednich działań, w tym zabezpieczenia zwierzęcia i zapewnienia mu opieki weterynaryjnej. Zazwyczaj gmina współpracuje z lokalnymi schroniskami lub fundacjami zajmującymi się pomocą zwierzętom. Procedura obejmuje również zgłoszenie zdarzenia do właściwych służb, które mogą podjąć decyzję o leczeniu lub, w skrajnych przypadkach, eutanazji, jeśli stan zwierzęcia tego wymaga. Warto pamiętać, że nieudzielenie pomocy przez kierowcę może skutkować nałożeniem kary finansowej. To właśnie lokalne władze zobowiązane są do organizowania opieki nad zwierzętami bezdomnymi. W takim przypadku kierowca powinien skontaktować się z odpowiednim urzędem lub strażą miejską, które skierują zwierzę do schroniska lub weterynarza.
Jak uniknąć potrącenia zwierzęcia?
Aby zminimalizować ryzyko potrącenia psa lub kota, kierowcy powinni:
- zwracać szczególną uwagę na pobocza dróg, zwłaszcza na obszarach wiejskich,
- ograniczać prędkość w miejscach, gdzie mogą znajdować się zwierzęta,
- stosować zasadę ograniczonego zaufania na drogach prowadzących przez lasy lub w pobliżu osiedli.
Podsumowanie
Potrącenie zwierzęcia to nie tylko stresujące, ale także poważne zdarzenie prawne. Każdy kierowca ma obowiązek zatrzymać się i udzielić pomocy rannemu zwierzęciu lub zawiadomić odpowiednie służby. W praktyce jednak egzekwowanie tego obowiązku bywa trudne. Choć przepisy przewidują sankcje za brak reakcji, liczba przypadków, w których kierowcy zostali ukarani za zaniechanie pomocy, jest stosunkowo niska. Wiele zależy od zgłoszenia incydentu przez świadków lub monitoring drogowy, który może pomóc w identyfikacji pojazdu. W niektórych sytuacjach policja lub straż miejska podejmują interwencję, jednak często zdarza się, że brak reakcji kierowców pozostaje bez konsekwencji. Brak reakcji może skutkować konsekwencjami prawnymi, w tym wysoką grzywną. Z kolei właściciel zwierzęcia odpowiada za jego zachowanie i może być zobowiązany do naprawienia szkód. Znajomość przepisów i zachowanie ostrożności na drodze pozwala uniknąć takich sytuacji i chronić zarówno zwierzęta, jak i uczestników ruchu drogowego.

Potrącenie psa lub kota to nie tylko dramatyczne zdarzenie, ale także sytuacja, która niesie za sobą konsekwencje prawne. Wielu kierowców nie zdaje sobie sprawy, że mają obowiązek zatrzymać się i wezwać pomoc. Brak reakcji może skutkować wysokimi karami finansowymi, a w skrajnych przypadkach nawet odpowiedzialnością karną. Jednocześnie warto pamiętać, że właściciel zwierzęcia również ponosi odpowiedzialność za jego bezpieczeństwo. Edukacja na temat przepisów i właściwego postępowania w takich sytuacjach jest kluczowa, aby zwiększyć świadomość kierowców i chronić zwierzęta na drogach.