Wino z korkiem czy zakrętką? Które zamknięcie jest lepsze?

Czy wino wytrawne z zakrętką jest gorsze od wina z korkiem?

Przez wiele lat wino z korkiem było uznawane za synonim jakości i tradycji, podczas gdy wina z zakrętką kojarzyły się głównie z produktami niskiej klasy. Współczesne badania i doświadczenia winiarzy pokazują jednak, że rzeczywistość nie jest tak jednoznaczna. Wybór zamknięcia wina nie jest tylko kwestią estetyki, ale także technologii przechowywania, dojrzewania i ochrony jakości trunku. Może to jedynie przekonanie wynikające z długoletniej tradycji i przyzwyczajeń konsumentów?

Historia zamknięć wina

Korek – klasyczna metoda przechowywania

Korek naturalny jako zamknięcie butelek z winem stosowany jest od setek lat. Obok niego istnieją jednak alternatywy, takie jak korki syntetyczne wykonane z materiałów polimerowych, które eliminują ryzyko choroby korkowej i zapewniają lepszą kontrolę szczelności. Innym rozwiązaniem są korki aglomerowane, będące mieszanką korka naturalnego i klejów, które są tańsze, ale mniej trwałe. Każdy z tych rodzajów zamknięć ma swoje zalety i wady, wpływając na proces dojrzewania wina w różny sposób. Najstarsze odnalezione ślady zastosowania korka sięgają czasów starożytnych Greków i Rzymian. Przykładem są amfory wypełnione winem, które odnaleziono w ruinach starożytnych miast, takich jak Pompeje. Winiarze stosowali wówczas korek w połączeniu z woskiem lub żywicą sosnową, aby zapewnić szczelność i ochronę przed zepsuciem trunku. Jego elastyczność, zdolność do rozszerzania się i szczelne dopasowanie do szyjki butelki sprawiły, że przez wieki był najpowszechniejszym rozwiązaniem stosowanym przez winiarzy.

Pojawienie się zakrętek

Zakrętki pojawiły się jako alternatywa w latach 50. XX wieku, początkowo stosowane w tanich winach stołowych. Przełom nastąpił jednak w latach 90., gdy producenci win z Australii i Nowej Zelandii zaczęli stosować je na szeroką skalę również w winach wysokiej jakości. Stopniowo zaczęły one zyskiwać popularność także w Europie i Ameryce.

Zalety i wady korka

✅ Zalety korka naturalnego

1. Pozwala na mikrooksydację – Korek pozwala na minimalne dostawanie się tlenu do butelki, co sprzyja starzeniu się wina.
2. Tradycja i prestiż – Wina zamknięte korkiem kojarzą się z klasyką i luksusem.
3. Odpowiedni dla win długo dojrzewających – Wina takie jak Bordeaux, Barolo czy wielkie Burgundy rozwijają swoje bogactwo aromatyczne dzięki kontrolowanemu dostępowi tlenu.
4. Biodegradowalność – Korek jest materiałem naturalnym i odnawialnym, co czyni go ekologicznym wyborem.

❌ Wady korka

1. Ryzyko „choroby korkowej” (TCA) – Nawet do 5% win może zostać skażonych przez trichloroanizol (TCA), co nadaje winu nieprzyjemny, stęchły zapach.
2. Nie zawsze jest idealnie szczelny – Korek może przepuszczać zbyt dużo powietrza, co prowadzi do przedwczesnego utlenienia wina.
3. Wymaga odpowiedniego przechowywania – Butelki muszą leżeć poziomo, by korek nie wysechł i nie stracił szczelności.

Zalety i wady zakrętki

✅ Zalety zakrętki

1. Brak ryzyka „choroby korkowej” – Zakrętki eliminują problem TCA, dzięki czemu wino zawsze smakuje tak, jak zamierzał winiarz.
2. Lepsza szczelność – Minimalizuje utlenianie, co pozwala na dłuższe zachowanie świeżości wina.
3. Idealna do młodych win – Wina, które powinny być spożywane w ciągu kilku lat od zabutelkowania (np. Sauvignon Blanc, Riesling), dłużej zachowują owocowy charakter.
4. Wygoda – Nie wymaga korkociągu i można ją łatwo zamknąć ponownie.
5. Jednolita jakość – Eliminacja wad związanych z nieszczelnością korka.

❌ Wady zakrętki

1. Brak mikrooksydacji – Wina przeznaczone do długiego dojrzewania mogą nie rozwijać się tak dobrze jak w przypadku korka.
2. Mniej prestiżowy wizerunek – W niektórych kręgach nadal kojarzy się z winami niskiej jakości.

Które wina lepiej pasują do danego zamknięcia?

• Wina młode, owocowe (np. Sauvignon Blanc, Pinot Grigio, Beaujolais Nouveau) – Lepsze z zakrętką, ponieważ zachowują świeżość i intensywność aromatów.
• Wina do dojrzewania (np. Bordeaux, Barolo, wielkie wina burgundzkie) – Preferują korek, ponieważ mikrooksydacja wspomaga ich rozwój.
• Wina naturalne i biodynamiczne – Często zamykane naturalnym korkiem ze względu na filozofię minimalnej ingerencji.

Korek czy zakrętka – co wybierają winiarze?

Współczesne badania pokazują, że coraz więcej winiarni decyduje się na zakrętki, szczególnie w krajach takich jak Australia, Nowa Zelandia czy Niemcy. W Europie, zwłaszcza we Francji, Hiszpanii i Włoszech, korek nadal jest dominującym wyborem, choć niektóre regiony (np. Alzacja) zaczynają stosować zakrętki.

Podsumowanie – co jest lepsze?

Nie można jednoznacznie stwierdzić, że jedno rozwiązanie jest lepsze od drugiego – wszystko zależy od rodzaju wina i jego przeznaczenia. Korek pozwala na mikrooksydację, co wspiera ewolucję aromatów i struktury wina podczas długiego dojrzewania, natomiast zakrętka lepiej chroni świeże i owocowe nuty w młodych winach. Dlatego wybór zamknięcia powinien być dostosowany do charakteru trunku oraz preferowanego sposobu jego spożycia.

• Jeśli chcesz wypić wino w ciągu kilku lat – zakrętka może być lepszym wyborem.
• Jeśli planujesz długie dojrzewanie wina – korek pozostaje bardziej odpowiedni.

Zmiany w przemyśle winiarskim sprawiają, że coraz więcej win wysokiej jakości jest dostępnych zarówno z korkiem, jak i z zakrętką, co oznacza, że wybór powinien opierać się nie na zamknięciu, ale na samym winie. Mit o niższej jakości win z zakrętką stopniowo zanika, ustępując miejsca nowoczesnym technologiom i realnym właściwościom wina.