Czy Pola Flegrejskie mogą wybuchnąć? Niepokojące pomiary gazów z wulkanu

Włochy: szkoła w kalderze wulkanu wykryła podwyższony poziom dwutlenku węgla

Podwyższony poziom CO₂ w szkole w Pozzuoli – aktualne zagrożenie wybuchem wulkanu?

W ostatnich dniach włoskie media poinformowały o niepokojącej sytuacji w mieście Pozzuoli, położonym na terenie Pól Flegrejskich – jednego z najbardziej aktywnych wulkanicznie obszarów w Europie. W szkole ponadpodstawowej „Virgilio” służby ratunkowe wykryły podwyższone stężenie dwutlenku węgla, co skłoniło władze do natychmiastowego zamknięcia placówki. Incydent ten wzbudził szerokie zainteresowanie i pytania o bezpieczeństwo mieszkańców tego regionu. Burmistrz Pozzuoli, Luigi Manzoni, w oficjalnym oświadczeniu podkreślił, że sytuacja jest pod kontrolą, a zamknięcie szkoły to środek zapobiegawczy mający na celu ochronę uczniów i personelu. „Naszym priorytetem jest bezpieczeństwo mieszkańców. Będziemy ściśle współpracować z ekspertami, aby ocenić, jakie działania są konieczne w dłuższej perspektywie” – powiedział Manzoni.

Czym są Pola Flegrejskie?

Pola Flegrejskie (wł. Campi Flegrei) to rozległa kaldera wulkaniczna położona w pobliżu Neapolu, obejmująca obszar około 150 km². Znajduje się tam ponad 20 kraterów i struktur hydrotermalnych, z których część wykazuje stałą aktywność gazową i geotermalną. Region ten był miejscem kilku historycznych erupcji, a ostatnia miała miejsce w 1538 roku, tworząc stożek Monte Nuovo. Obejmuje liczne kratery wulkaniczne i geotermalne źródła, a jej aktywność jest monitorowana od lat ze względu na potencjalne zagrożenie erupcją. Jest to jeden z najbardziej niebezpiecznych superwulkanów na świecie, a jego aktywność sejsmiczna budzi regularne obawy.

Jednym z najbardziej charakterystycznych zjawisk występujących na tym obszarze jest bradyseizm – powolne podnoszenie i opadanie powierzchni ziemi spowodowane ruchami magmy pod kalderą. Wzrost poziomu CO₂ może być jednym z sygnałów, że aktywność wulkaniczna w tym regionie wzrasta.

Wykrycie podwyższonego poziomu CO₂ w szkole w pobliżu Neapolu

Straż pożarna przeprowadziła pomiary w budynku szkolnym po doniesieniach o nietypowych objawach u niektórych uczniów. Badania wykazały zwiększoną koncentrację dwutlenku węgla na parterze szkoły, co skłoniło władze do podjęcia natychmiastowych działań. Władze lokalne podjęły decyzję o tymczasowym zamknięciu placówki i przeprowadzeniu dodatkowych badań geologicznych.

Podwyższony poziom CO₂ może być związany z naturalnymi procesami wulkanicznymi, które intensyfikują emisję gazów z wnętrza ziemi. Gazy te mogą gromadzić się w nisko położonych obszarach, stwarzając zagrożenie dla zdrowia ludzi. Wysokie stężenie dwutlenku węgla może prowadzić do objawów takich jak: Warto zauważyć, że dopuszczalne stężenie CO₂ w pomieszczeniach zamkniętych nie powinno przekraczać 1000 ppm (cząsteczek na milion), podczas gdy poziomy powyżej 5000 ppm mogą powodować poważne skutki zdrowotne, w tym utratę przytomności. W sytuacjach ekstremalnych, stężenie powyżej 30 000 ppm może być śmiertelne w krótkim czasie.

• Oszołomienie i zawroty głowy,
• Duszność,
• Uczucie zmęczenia,
• W skrajnych przypadkach – utrata przytomności.

Środki zapobiegawcze i dalsze kroki

Władze regionu Kampania ogłosiły, że zostaną podjęte natychmiastowe działania w celu ochrony mieszkańców i uczniów. Zaplanowano:

• Instalację czujników monitorujących poziom CO₂ w szkołach i budynkach publicznych,
• Zainstalowanie systemów alarmowych, które ostrzegą mieszkańców o nadmiernej koncentracji gazów,
• Dalsze badania sejsmiczne w celu oceny, czy istnieje ryzyko zwiększonej aktywności wulkanicznej w regionie.

Ponadto, eksperci z Narodowego Instytutu Geofizyki i Wulkanologii (INGV) zaznaczają, że choć sytuacja wymaga uważnej obserwacji, obecne odczyty nie wskazują na bezpośrednie zagrożenie erupcją.

Aktywność sejsmiczna w rejonie Pól Flegrejskich blisko Neapolu

Pola Flegrejskie są obszarem o podwyższonej aktywności sejsmicznej. W ciągu ostatnich miesięcy odnotowano tam liczne wstrząsy o niskiej i średniej magnitudzie. Wzrost emisji CO₂ może być jednym z elementów wskazujących na podniesioną aktywność magmową w kalderze.

Dane sejsmologiczne zebrane przez INGV pokazują, że od 2023 roku w regionie zarejestrowano kilka tysięcy drobnych wstrząsów. Jest to sytuacja podobna do tej, jaka miała miejsce w latach 80., kiedy bradyseizm doprowadził do tymczasowej ewakuacji części mieszkańców Pozzuoli.

Jakie jest ryzyko erupcji wulkanu na polach Flegrejskich niedaleko Neapolu we Włoszech?

Eksperci uspokajają, że choć poziom CO₂ w szkole może być niepokojącym sygnałem, nie oznacza on bezpośredniego ryzyka erupcji wulkanu. Monitorowanie potencjalnej aktywności wulkanicznej obejmuje analizę kilku kluczowych wskaźników, takich jak deformacje gruntu mierzone za pomocą systemów GPS i satelitarnych, zmiany w składzie chemicznym gazów wydobywających się z ziemi oraz wzrost aktywności sejsmicznej. Regularne badania pozwalają naukowcom ocenić, czy dochodzi do nagromadzenia magmy pod powierzchnią, co mogłoby wskazywać na rosnące ryzyko erupcji. Jednak rosnąca aktywność sejsmiczna oraz powolne podnoszenie się gruntu mogą sugerować, że wulkaniczne procesy pod ziemią stają się bardziej intensywne.

Potencjalna erupcja Pól Flegrejskich miałaby katastrofalne skutki, zwłaszcza dla gęsto zaludnionego regionu Neapolu. Władze włoskie prowadzą stałe monitorowanie sytuacji i aktualizują plany ewakuacyjne na wypadek zagrożenia.

Wnioski

Wykrycie podwyższonego poziomu CO₂ w szkole w Pozzuoli to ważne ostrzeżenie, które pokazuje, jak istotne jest ciągłe monitorowanie aktywności wulkanicznej w regionach o wysokim ryzyku sejsmicznym. Władze podejmują odpowiednie środki ostrożności, jednak sytuacja wymaga dalszej obserwacji. Mieszkańcy i uczniowie muszą być świadomi potencjalnych zagrożeń, ale na chwilę obecną nie ma powodów do paniki.

Pola Flegrejskie to jedno z najbardziej nieprzewidywalnych miejsc na mapie wulkanicznej Europy, dlatego każda anomalia, taka jak wzrost emisji gazów, powinna być traktowana poważnie. W przeszłości podobne zjawiska poprzedzały znaczące wydarzenia sejsmiczne i wulkaniczne. Na przykład w latach 80. XX wieku gwałtowny wzrost emisji gazów i bradyseizm doprowadziły do ewakuacji części mieszkańców Pozzuoli. Podobne sygnały ostrzegawcze obserwowano również przed erupcją wulkanu Rabaul w Papui-Nowej Gwinei w 1994 roku, kiedy wzrost emisji dwutlenku siarki i deformacje gruntu wskazywały na nadchodzącą erupcję. W kolejnych tygodniach należy śledzić raporty INGV i decyzje władz lokalnych, aby być na bieżąco z sytuacją w tym regionie.