Podwodny wulkan Axial Seamount – czy grozi nam wybuch, erupcja w 2025 roku?

Axial Seamount – podwodny wulkan, który może wybuchnąć w 2025 roku

Axial Seamount to jeden z najbardziej aktywnych wulkanów podwodnych na świecie. Znajduje się około 480 km na zachód od wybrzeża stanu Oregon, na Grzbiecie Juan de Fuca w Oceanie Spokojnym. Jego wysokość wynosi 1,1 km, a szczyt położony jest 1,4 km pod powierzchnią wody. Naukowcy z całego świata monitorują ten podwodny gigant, ponieważ jego ostatnie erupcje miały miejsce w 1998, 2011 i 2015 roku. Obecnie naukowcy alarmują, że kolejna erupcja może nastąpić przed końcem 2025 roku. Badania prowadzone przez amerykańskie Narodowe Centrum Oceanograficzne (NOAA) wykazały, że deformacja wulkanu osiągnęła poziom podobny do tego, który poprzedzał poprzednie erupcje. Ponadto, według raportów zebranych przez Ocean Observatories Initiative, wzrost aktywności sejsmicznej sugeruje, że magma gromadzi się w komorze magmowej w tempie zbliżonym do wcześniejszych cyklów erupcyjnych.

Historia i charakterystyka Axial Seamount

Axial Seamount to wulkan tarczowy, charakteryzujący się szerokim i spłaszczonym stożkiem. Jest to typowy przykład wulkanu tworzącego nowe warstwy dna oceanicznego. Lawa wypływająca z Axial Seamount charakteryzuje się dużą płynnością, co sprawia, że jego erupcje przebiegają w sposób stopniowy, a nie wybuchowy. Dzięki temu, choć jest to bardzo aktywny wulkan, jego wybuchy nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla ludzi.

Od momentu rozpoczęcia badań wulkanu w 1997 roku, naukowcy zdali sobie sprawę, że Axial Seamount ma regularne cykle aktywności. Wybucha co kilka lat, gdy stopiona magma gromadzi się w komorze magmowej, powodując rozszerzanie się i unoszenie wulkanu. Po erupcji skorupa osiada, a proces zaczyna się od nowa. Dzięki tym powtarzającym się wzorcom badacze są w stanie przewidywać, kiedy może nastąpić kolejna erupcja.

Aktualna aktywność sejsmiczna i nadchodząca erupcja

W ciągu ostatnich sześciu miesięcy naukowcy odnotowali wzmożoną aktywność sejsmiczną w okolicach Axial Seamount. Każdego dnia dochodzi do setek małych podwodnych trzęsień ziemi, które są oznaką gromadzenia się stopionej magmy w komorze wulkanu. Podobne sygnały poprzedzały erupcje w 1998, 2011 i 2015 roku. Wśród nich odnotowano wzrost liczby trzęsień ziemi, wyraźne unoszenie się dna oceanicznego spowodowane gromadzeniem magmy oraz zmiany w składzie chemicznym i temperaturze wód hydrotermalnych w pobliżu wulkanu. Naukowcy porównują to do powolnego nadmuchiwania balonu – gdy ciśnienie staje się zbyt duże, dochodzi do erupcji.

Monitorowanie Axial Seamount jest możliwe dzięki zaawansowanym systemom badawczym, takim jak podwodne sensory, kamery i instrumenty mierzące ruchy skorupy oceanicznej. Badania prowadzone przez amerykańskie Narodowe Centrum Oceanograficzne (NOAA) wskazują, że deformacja wulkanu osiągnęła poziom zbliżony do tego, jaki odnotowano przed poprzednimi erupcjami. To oznacza, że wybuch może nastąpić w dowolnym momencie w ciągu najbliższego roku.

Czy erupcja Axial Seamount stanowi zagrożenie?

Pomimo intensywnej aktywności sejsmicznej Axial Seamount nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla ludzi. Jego położenie 1,4 km pod powierzchnią oceanu oznacza, że wybuchy nie są w stanie spowodować większych fal tsunami. Ponadto lawy wydobywające się z wulkanu nie stanowią zagrożenia dla żeglugi ani ekosystemów przybrzeżnych.

Eksperci uspokajają, że nawet osoba znajdująca się na statku dokładnie nad miejscem erupcji mogłaby nie zauważyć żadnych drastycznych zmian. Przykładem może być erupcja podwodnego wulkanu Havre Seamount w 2012 roku, która została wykryta dopiero po tym, jak ogromna ilość pumeksu wypłynęła na powierzchnię oceanu. Podobnie jak Axial Seamount, Havre Seamount znajdował się na dużej głębokości, a jego erupcja była praktycznie niewidoczna dla obserwatorów na powierzchni. Erupcje Axial Seamount są na tyle głębokie, że ciśnienie wody tłumi wszelkie większe eksplozje. Niemniej jednak, tego rodzaju erupcje mogą mieć wpływ na lokalne ekosystemy morskie, powodując zmianę temperatury wody i uwalnianie gazów wulkanicznych, co może wpłynąć na życie morskie.

Znaczenie badań nad Axial Seamount

Axial Seamount jest jednym z najlepiej monitorowanych wulkanów podwodnych na świecie. Jego aktywność dostarcza cennych informacji dla naukowców badających zarówno podmorskie wulkany, jak i procesy geologiczne związane z ruchami płyt tektonicznych. Dzięki zaawansowanym instrumentom badawczym naukowcy mogą rejestrować dane w czasie rzeczywistym, co pozwala na dokładne przewidywanie erupcji.

Badania nad Axial Seamount mają również znaczenie dla szerszego kontekstu naukowego. Poznanie mechanizmów jego aktywności może pomóc w przewidywaniu erupcji innych, bardziej niebezpiecznych wulkanów, takich jak wulkany znajdujące się w obrębie Pacyficznego Pierścienia Ognia. Ponadto wulkany podmorskie odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu dna oceanicznego i dostarczają naukowcom informacji o procesach geotermalnych zachodzących na dnie oceanu.

Podsumowanie

Axial Seamount to fascynujący przykład podwodnego wulkanu, który dostarcza naukowcom cennych informacji na temat geologii Ziemi. Jego przewidywana erupcja w 2025 roku jest wydarzeniem, które z dużym prawdopodobieństwem nastąpi, choć nie stanowi zagrożenia dla ludzi. Pomimo braku bezpośredniego wpływu na ludzką populację, jego aktywność ma duże znaczenie dla nauki i przyszłości badań nad podmorskimi wulkanami. Dzięki nowoczesnym technologiom naukowcy będą mogli jeszcze dokładniej śledzić i przewidywać przyszłe erupcje. W tym celu wykorzystują m.in. systemy sejsmiczne o wysokiej czułości, podwodne sensory ciśnienia oraz kamery głębinowe. Szczególnie istotne są autonomiczne pojazdy podwodne (AUV), które mogą mapować dno oceanu i rejestrować zmiany w deformacji skorupy ziemskiej. Dodatkowo, satelitarne systemy altimetryczne pozwalają na wykrywanie subtelnych zmian topograficznych dna oceanicznego, co stanowi kluczowy element w przewidywaniu przyszłych erupcji. co może mieć kluczowe znaczenie dla lepszego zrozumienia dynamicznych procesów zachodzących we wnętrzu Ziemi.