Zmowa cenowa na rynku ekspresów do kawy: UOKiK nałożył 66 mln zł kary
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) podjął zdecydowane kroki wobec firm, które przez lata utrzymywały nieuczciwe praktyki na rynku ekspresów do kawy marki Jura. Po przeprowadzeniu szeroko zakrojonego dochodzenia wykazano, że doszło do zmowy cenowej, która ograniczała konkurencję oraz sztucznie zawyżała ceny urządzeń. Firmy biorące udział w procederze stosowały różne metody utrzymywania zmowy, w tym monitorowanie cen u dystrybutorów, egzekwowanie minimalnych cen sprzedaży oraz grożenie sankcjami, takimi jak ograniczenie dostaw czy zakończenie współpracy, wobec podmiotów próbujących oferować produkty taniej. W efekcie UOKiK nałożył łącznie 66 mln zł kary na firmy biorące udział w niedozwolonym porozumieniu.
Szczegóły zmowy cenowej
Sprawa dotyczy ekspresów do kawy marki Jura, której wyłącznym importerem i dystrybutorem w Polsce jest spółka Jura Poland. Jak ustalił UOKiK, firma ta od 2013 roku współpracowała z sieciami detalicznymi w celu ustalania minimalnych cen odsprzedaży ekspresów. Zmowa cenowa miała na celu uniemożliwienie konkurencji cenowej między sklepami oraz utrzymanie stałego poziomu cen na rynku.
Z dochodzenia wynika, że Jura Poland monitorowała ceny stosowane przez dystrybutorów, a w przypadku obniżenia ich poniżej ustalonego poziomu, podejmowała interwencje. Firmy, które nie stosowały się do narzuconych reguł, były narażone na konsekwencje, takie jak ograniczenie dostaw towaru lub rozwiązanie umowy współpracy. W wyniku tych działań konsumenci przez lata byli pozbawieni możliwości zakupu ekspresów do kawy Jura w cenach niższych niż te narzucone przez importera.
Firmy objęte karami
Na podstawie zebranych dowodów UOKiK nałożył wysokie kary na uczestników zmowy cenowej. Oto wysokość kar dla poszczególnych podmiotów:
- Terg (właściciel sieci Media Expert) – 30 065 250 zł
- Jura Poland – 12 212 000 zł
- Euro-net (właściciel sieci RTV Euro AGD) – 10 500 450 zł
- Media Saturn Online (sklep internetowy Media Markt) – 6 772 000 zł
- Media Saturn Holding Polska (sklepy stacjonarne Media Markt) – 6 549 000 zł
Dodatkowo kara finansowa została nałożona na osobę fizyczną – Joannę Luto, prezes zarządu Jura Poland w okresie obowiązywania zmowy cenowej. Otrzymała ona indywidualną karę w wysokości 243 750 zł za osobistą odpowiedzialność w organizacji niedozwolonych praktyk.
Jakie konsekwencje dla konsumentów?
Zmowa cenowa na rynku ekspresów Jura oznaczała, że konsumenci przez niemal dekadę byli zmuszeni do płacenia wyższych cen za produkty tej marki. Praktyka ograniczała możliwość swobodnej konkurencji, co wpłynęło na utrzymanie sztucznie zawyżonych cen w sklepach RTV Euro AGD, Media Markt i Media Expert.
UOKiK podkreśla, że każdy konsument powinien mieć prawo do wyboru i korzystania z rynkowej konkurencji, która pozwala na obniżanie cen. Takie porozumienia naruszają podstawowe zasady wolnego rynku i szkodzią konsumentom.
Jak wykryto zmowę?
Dochodzenie prowadzone przez UOKiK obejmowało analizę umów zawieranych między Jura Poland a sieciami handlowymi oraz wewnętrznych dokumentów firm. Ujawniono m.in. komunikaty mailowe, w których przedstawiciele Jura Poland egzekwowali stosowanie minimalnych cen i grozili konsekwencjami za ich naruszenie.
Dodatkowo, analiza rynkowa wykazała znaczną jednolitość cen ekspresów Jura na przestrzeni lat, co stanowiło dowód na istnienie niedozwolonej zmowy.
Decyzja UOKiK nie jest prawomocna
Choć UOKiK nałożył kary, decyzja nie jest jeszcze prawomocna. Ukaranym podmiotom przysługuje możliwość odwołania się do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Niektóre z firm już zapowiedziały, że podejmą działania prawne w celu obniżenia lub anulowania kar. Możliwe argumenty, które mogą podnieść w swojej obronie, to kwestionowanie wysokości kar jako nieproporcjonalnych, podważanie dowodów na ich udział w zmowie cenowej lub wskazywanie na brak jednoznacznych zapisów prawnych regulujących ustalanie cen w umowach dystrybucyjnych.
Wpływ na przyszłość rynku
Decyzja UOKiK może mieć daleko idące konsekwencje dla branży AGD i RTV w Polsce. Firmy będą musiały bardziej uważnie monitorować swoje praktyki sprzedażowe, aby unikać podobnych sankcji w przyszłości. Wśród działań prewencyjnych mogą znaleźć się bardziej transparentne umowy z dystrybutorami, rezygnacja z praktyk wpływających na minimalne ceny odsprzedaży oraz wewnętrzne procedury zgodności z przepisami antymonopolowymi. Możliwe zmiany regulacyjne mogą natomiast obejmować wprowadzenie ostrzejszych zasad dotyczących kontroli cen przez organy nadzoru oraz większe sankcje za podobne praktyki w przyszłości. Również konsumenci mogą liczyć na bardziej konkurencyjne ceny ekspresów Jura w najbliższych miesiącach, jeśli decyzja UOKiK zostanie utrzymana w mocy.
Podsumowanie
Zmowa cenowa na rynku ekspresów do kawy Jura to kolejny dowód na to, jak istotna jest rola organów ochrony konkurencji w walce z nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Dzięki dochodzeniu UOKiK i nałożonym karom konsumenci mogą liczyć na bardziej przejrzyste warunki zakupu i uczciwą konkurencję w sektorze AGD. Przyszłość pokaże, czy ukarane firmy zmienią swoje praktyki i dostosują się do reguł wolnego rynku.

Jednym z ciekawszych aspektów tej sprawy jest wpływ takich zmów cenowych na mniejszych sprzedawców, którzy często nie mają możliwości negocjowania indywidualnych warunków z producentami. Ustalanie minimalnych cen uderza nie tylko w konsumentów, ale również w konkurencyjność rynku, eliminując firmy, które mogłyby konkurować niższymi marżami. Warto też zwrócić uwagę na to, czy po tej decyzji UOKiK inne branże, np. rynek elektroniki użytkowej czy sprzętu AGD, zostaną poddane podobnej kontroli pod kątem zmów cenowych.