Zmiany w szkołach od 2025 roku – edukacja obywatelska i zdrowotna w programie nauczania

Nowe Przedmioty Szkolne w Polsce od 1 Września 2025 Roku: Edukacja Obywatelska i Zdrowotna

Od 1 września 2025 roku polskie szkoły czeka istotna zmiana w programie nauczania – zostaną wprowadzone dwa nowe przedmioty: Edukacja Obywatelska oraz Edukacja Zdrowotna. Ta decyzja została ogłoszona przez Minister Edukacji, Barbarę Nowacką, która podpisała odpowiednie rozporządzenia dotyczące podstaw programowych dla tych przedmiotów. Nowe przedmioty mają za zadanie lepiej przygotować uczniów do funkcjonowania w społeczeństwie, podnieść poziom świadomości obywatelskiej oraz promować zdrowy tryb życia.

Edukacja Obywatelska – Budowanie Świadomości Społecznej i Patriotycznej

Edukacja Obywatelska ma na celu przygotowanie uczniów do świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa w społeczeństwie demokratycznym. Program tego przedmiotu będzie obejmował różne zagadnienia związane z obywatelstwem, prawami i obowiązkami jednostki, a także wartościami demokratycznymi. W ramach Edukacji Obywatelskiej uczniowie będą zgłębiać m.in.:

• Podstawy prawa i systemu politycznego w Polsce,
• Funkcjonowanie instytucji publicznych,
• Prawa i obowiązki obywatelskie,
• Historię demokracji i współczesne mechanizmy jej funkcjonowania,
• Kulturę dialogu i sposoby rozwiązywania konfliktów,
• Zagadnienia etyczne i moralne w życiu społecznym,
• Wyzwania współczesnego świata – zmiany klimatyczne, globalizację i migracje,
• Kwestie związane z dezinformacją i krytycznym myśleniem.

Wprowadzenie Edukacji Obywatelskiej ma na celu wzmocnienie wśród uczniów postaw prospołecznych i patriotycznych oraz lepsze przygotowanie ich do dorosłego życia. W założeniach nowego programu szczególny nacisk położono na kształtowanie postaw szacunku wobec różnorodności kulturowej, odpowiedzialność za wspólnotę i zaangażowanie w sprawy publiczne.

Edukacja Zdrowotna – Profilaktyka i Dbanie o Zdrowie

Drugim nowym przedmiotem, który zastąpi dotychczasowe „Wychowanie do Życia w Rodzinie”, będzie Edukacja Zdrowotna. Przedmiot ten będzie realizowany w klasach IV-VIII szkół podstawowych oraz w szkołach ponadpodstawowych, takich jak licea, technika i szkoły branżowe I stopnia. Głównym celem Edukacji Zdrowotnej jest wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności pozwalające na prowadzenie zdrowego stylu życia oraz przeciwdziałanie różnym zagrożeniom zdrowotnym.

Program Edukacji Zdrowotnej będzie obejmował 11 działów tematycznych, w tym:

• Wartości i postawy związane ze zdrowiem,
• Zdrowie fizyczne i znaczenie aktywności fizycznej,
• Odżywianie i zasady zdrowej diety,
• Zdrowie psychiczne i radzenie sobie ze stresem,
• Zdrowie społeczne i relacje międzyludzkie,
• Dojrzewanie (tylko w szkołach podstawowych),
• Zdrowie seksualne,
• Zdrowie środowiskowe i wpływ otoczenia na organizm,
• Uzależnienia, profilaktyka i zagrożenia cyfrowe,
• Korzystanie z systemu ochrony zdrowia (tylko w szkołach ponadpodstawowych).

Przedmiot ten ma zastąpić dotychczasowe Wychowanie do Życia w Rodzinie, jednak jego program będzie bardziej kompleksowy i dostosowany do współczesnych wyzwań zdrowotnych. Istotną zmianą jest możliwość dobrowolnego uczestnictwa – rodzice oraz pełnoletni uczniowie będą mieli prawo złożyć pisemną rezygnację z zajęć.

Przygotowanie Nauczycieli i Materiały Dydaktyczne

Aby zapewnić wysoką jakość nauczania nowych przedmiotów, Ministerstwo Edukacji planuje uruchomienie darmowych studiów podyplomowych dla nauczycieli. Programy te mają na celu przygotowanie kadry do skutecznego przekazywania wiedzy z zakresu Edukacji Zdrowotnej i Obywatelskiej.

Dodatkowo, Ośrodek Rozwoju Edukacji opracuje cyfrowe materiały edukacyjne, które będą dostępne na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego 2025/2026. Wśród dostępnych zasobów znajdą się podręczniki, materiały multimedialne oraz interaktywne ćwiczenia dla uczniów.

Reakcje na Zmiany w Podstawie Programowej

Nowe przedmioty spotkały się z mieszanymi reakcjami wśród nauczycieli, uczniów i rodziców. Wielu ekspertów edukacyjnych popiera wprowadzenie Edukacji Obywatelskiej i Zdrowotnej, podkreślając ich znaczenie w kształtowaniu kompetencji XXI wieku. Przeciwnicy reformy wskazują natomiast na możliwe trudności organizacyjne oraz konieczność odpowiedniego przygotowania nauczycieli do nowych treści programowych.

Środowiska związane z edukacją zwracają uwagę, że Edukacja Obywatelska i Zdrowotna były od lat postulowane przez ekspertów jako kluczowe elementy nowoczesnego systemu edukacji. Wskazuje się, że wprowadzenie tych przedmiotów może znacząco podnieść świadomość młodych ludzi w zakresie ich praw i obowiązków oraz pomóc im w podejmowaniu zdrowszych wyborów życiowych.

Z kolei niektórzy rodzice wyrażają obawy dotyczące wprowadzania tematów związanych ze zdrowiem seksualnym i profilaktyką uzależnień, argumentując, że tego typu kwestie powinny być pozostawione rodzinie. Ministerstwo Edukacji zapewnia jednak, że program będzie zgodny z aktualnymi badaniami naukowymi i dostosowany do wieku uczniów.

Podsumowanie

Reforma wprowadzająca Edukację Obywatelską i Zdrowotną do polskich szkół to ważny krok w kierunku unowocześnienia systemu edukacji. Nowe przedmioty mają na celu nie tylko zwiększenie świadomości obywatelskiej i politycznej wśród młodzieży, ale także poprawę ich zdrowia fizycznego i psychicznego. Wsparcie dla nauczycieli poprzez szkolenia i materiały edukacyjne ma kluczowe znaczenie dla skutecznej realizacji programu. Wprowadzenie tych przedmiotów może przyczynić się do lepszego przygotowania młodzieży do wyzwań współczesnego świata i bardziej świadomego życia w społeczeństwie.