Nowe zasady sprzedaży alkoholu – czy będzie trudniej kupić piwo i wódkę?

Nowe przepisy dotyczące sprzedaży alkoholu w Polsce – jakie zmiany nas czekają?

Polskie Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt nowelizacji ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Wśród propozycji znalazły się znaczące zmiany, które mają wpłynąć na dostępność alkoholu, a także jego promocję i reklamę. Jakie dokładnie zmiany wprowadzono i jakie mogą być ich konsekwencje dla konsumentów oraz branży alkoholowej?

Nowe ograniczenia w sprzedaży alkoholu

Projekt ustawy zakłada kilka kluczowych zmian, które bezpośrednio wpłyną na sposób sprzedaży napojów alkoholowych w Polsce. Wśród najważniejszych propozycji znajdują się:

1. Zakaz promocji cenowej alkoholu – aktualnie sklepy i sieci handlowe często organizują akcje promocyjne polegające na sprzedaży większych ilości alkoholu po obniżonej cenie (np. „kup 8 piw, a kolejne 8 otrzymasz gratis”). Nowe przepisy mają całkowicie wyeliminować takie praktyki, obejmując zakazem wszelkie promocje, rabaty i programy lojalnościowe dotyczące alkoholu.
2. Ograniczenia dotyczące opakowań – rząd chce wprowadzić zakaz sprzedaży napojów alkoholowych w małych opakowaniach (do 300 ml), jeśli nie są one wykonane z metalu lub szkła. Zmiana ta ma na celu eliminację tanich i łatwo dostępnych produktów alkoholowych, które często są kupowane przez młodzież lub osoby nadużywające alkoholu.
3. Obowiązkowa weryfikacja wieku kupującego – obecnie sprzedawcy mają prawo, ale nie obowiązek, żądania okazania dowodu tożsamości w przypadku wątpliwości dotyczących wieku nabywcy alkoholu. Nowelizacja ustawy wprowadzi obowiązek sprawdzania dokumentu w każdej sytuacji, gdy pojawią się jakiekolwiek wątpliwości co do pełnoletniości klienta.
4. Zaostrzenie kar za nielegalną reklamę alkoholu – firmy naruszające przepisy dotyczące reklamy i promocji alkoholu mogą spodziewać się znacznie wyższych kar finansowych. Minimalna grzywna wzrośnie z 10 tys. zł do 20 tys. zł, natomiast maksymalna może wynieść nawet 750 tys. zł. Dodatkowo w szczególnie rażących przypadkach będzie możliwe nałożenie kary ograniczenia wolności.
5. Zakaz sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych na stacjach benzynowych – rozważana jest także możliwość ograniczenia sprzedaży alkoholu na stacjach benzynowych w godzinach od 22:00 do 6:00. Ten punkt budzi kontrowersje, ponieważ właściciele stacji argumentują, że sprzedaż alkoholu stanowi istotną część ich przychodów.

Jakie mogą być skutki wprowadzenia nowych regulacji?

Planowane zmiany w sprzedaży alkoholu mogą mieć szerokie konsekwencje zarówno dla konsumentów, jak i dla całej branży handlowej. Główne skutki, jakie mogą wyniknąć z tych regulacji, to:

• Ograniczenie spożycia alkoholu – zmniejszenie liczby promocji cenowych oraz zakaz sprzedaży alkoholu w małych opakowaniach może sprawić, że wielu konsumentów zdecyduje się na rzadsze zakupy alkoholu.
• Zmniejszenie dostępności alkoholu dla młodzieży – surowsze przepisy dotyczące weryfikacji wieku oraz ograniczenie formatu opakowań mogą wpłynąć na zmniejszenie liczby nielegalnych zakupów alkoholu przez osoby niepełnoletnie.
• Wpływ na branżę handlową – sieci handlowe i stacje benzynowe mogą odczuć spadek przychodów związanych ze sprzedażą alkoholu, zwłaszcza w godzinach nocnych.
• Zmniejszenie liczby reklam i promocji alkoholu – nowe przepisy sprawią, że alkohol będzie mniej eksponowany w przestrzeni publicznej, co może ograniczyć jego popularność wśród młodych ludzi.

Reakcje społeczne i branżowe na nowe przepisy

Propozycje Ministerstwa Zdrowia spotkały się z mieszanym odbiorem. Organizacje zajmujące się profilaktyką uzależnień oraz część ekspertów z zakresu zdrowia publicznego popierają zmiany, podkreślając, że ograniczenie promocji alkoholu jest konieczne, by walczyć z nadmiernym spożyciem w Polsce. Wskazują na pozytywne doświadczenia krajów skandynawskich, gdzie ścisła kontrola sprzedaży alkoholu przyczyniła się do zmniejszenia liczby uzależnień oraz problemów zdrowotnych związanych z jego spożyciem.

Z drugiej strony, przedstawiciele branży alkoholowej i handlowej są przeciwni regulacjom. Argumentują, że ograniczenie promocji i sprzedaży alkoholu wpłynie negatywnie na ich przychody, a konsumenci będą szukać innych sposobów na zakup alkoholu, np. poprzez zakupy internetowe lub import własny z zagranicy.

Kiedy nowe przepisy wejdą w życie?

Projekt ustawy jest obecnie na etapie konsultacji społecznych, które potrwają 30 dni. Następnie trafi do Sejmu, gdzie odbędzie się jego pierwsze czytanie. Jeśli przepisy zostaną przyjęte bez większych zmian, ich wejście w życie planowane jest na 1 stycznia 2026 roku.

Podsumowanie

Nowe regulacje dotyczące sprzedaży alkoholu w Polsce mogą mieć daleko idące konsekwencje. Zakaz promocji, ograniczenia dotyczące opakowań, obowiązek sprawdzania wieku oraz ograniczenie sprzedaży nocnej mają na celu zmniejszenie spożycia alkoholu i ochronę młodzieży przed jego dostępnością. Zmiany te budzą zarówno poparcie, jak i sprzeciw, a ich ostateczny kształt zależy od procesu legislacyjnego i decyzji politycznych. Niezależnie od końcowego efektu, jest to jedna z najistotniejszych zmian w przepisach alkoholowych w Polsce w ostatnich latach.