Dlaczego astronauci zostali uwięzieni, co się stało na ISS? Misja Crew-10

NASA i SpaceX wysyłają nową załogę na ISS: Misja ratunkowa dla astronautów uwięzionych na stacji

Wstęp

NASA we współpracy ze SpaceX pomyślnie przeprowadziła misję Crew-10, będącą kontynuacją programu komercyjnych lotów załogowych Crew, zapoczątkowanego w 2020 roku. Poprzednie misje Crew, takie jak Crew-1 i Crew-7, odegrały kluczową rolę w zapewnieniu regularnego transportu astronautów na ISS., której celem było dostarczenie nowej załogi na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS) oraz umożliwienie powrotu astronautów uwięzionych na orbicie. Byli to Sunita „Suni” Williams i Barry „Butch” Wilmore, których planowany powrót na Ziemię został wielokrotnie opóźniony z powodu problemów technicznych z kapsułą Boeing Starliner. W artykule szczegółowo analizujemy przebieg misji, powody opóźnień oraz znaczenie tej operacji dla przyszłości załogowych lotów kosmicznych.

Dlaczego astronauci zostali na ISS dłużej niż planowano?

Williams i Wilmore przylecieli na ISS w czerwcu 2024 roku w ramach pierwszej załogowej misji nowej kapsuły Boeing Starliner. Misja ta miała na celu przetestowanie statku przed jego oficjalnym dopuszczeniem do regularnych lotów. Jednak wkrótce po dokowaniu do stacji wykryto liczne problemy techniczne, które uniemożliwiły bezpieczny powrót astronautów na Ziemię.

Główne problemy techniczne Starlinera:

• Wyciek systemu napędowego, który mógł wpłynąć na zdolność kapsuły do manewrowania.
• Problemy z silnikami manewrowymi, które nie działały prawidłowo podczas testów w przestrzeni kosmicznej.
• Błędy w oprogramowaniu, które mogły wpłynąć na trajektorię lotu powrotnego.

Ze względu na te usterki, NASA zdecydowała się nie ryzykować lotu powrotnego na pokładzie Starlinera, pozostawiając astronautów na ISS do czasu znalezienia alternatywnego rozwiązania.

Start misji Crew-10: Nowa załoga na ISS

Po kilku miesiącach analiz i przygotowań NASA oraz SpaceX zdecydowały się wysłać nową misję Crew-10, wybierając Crew Dragon jako statek ratunkowy ze względu na jego sprawdzoną niezawodność i udane poprzednie misje. Alternatywą mogła być modernizacja Starlinera, jednak ze względu na nierozwiązane problemy techniczne uznano ją za zbyt ryzykowną. Crew Dragon oferował również większą elastyczność w zakresie powrotu astronautów na Ziemię w porównaniu do rosyjskich pojazdów Sojuz., aby dostarczyć kolejnych astronautów na ISS oraz umożliwić powrót Williams i Wilmore’a na Ziemię.

Załoga misji Crew-10:

• Anne McClain (NASA) – dowódczyni misji, doświadczona astronautka, która wcześniej spędziła 204 dni na ISS.
• Nichole Ayers (NASA) – pilot misji, pierwszy raz na ISS.
• Takuya Onishi (JAXA, Japonia) – astronauta Japońskiej Agencji Kosmicznej, który wcześniej brał udział w misji ISS w 2016 roku.
• Kirill Peskov (Roscosmos) – rosyjski kosmonauta, pierwszy raz w przestrzeni kosmicznej.

Crew-10 wystartowała na pokładzie rakiety Falcon 9 14 marca 2025 roku z Centrum Kosmicznego im. Kennedy’ego na Florydzie. Lot przebiegł bez zakłóceń, a po 28 godzinach kapsuła Crew Dragon pomyślnie zadokowała do ISS.

Powrót Williams i Wilmore’a na Ziemię

Po dotarciu nowej załogi na ISS, NASA i SpaceX rozpoczęły procedury związane z powrotem Williams i Wilmore’a na Ziemię. Ich podróż miała odbyć się na pokładzie kapsuły Crew Dragon, która została wysłana na ISS w ramach misji ratunkowej we wrześniu 2024 roku.

Planowany termin powrotu astronautów to 20–21 marca 2025 roku. Po odłączeniu od ISS Crew Dragon rozpocznie trwający około 18 godzin lot powrotny, po czym kapsuła woduje u wybrzeży Florydy, gdzie przechwyci ją ekipa ratunkowa NASA.

Znaczenie misji Crew-10 dla przyszłości lotów kosmicznych

1. Problemy Boeinga a przyszłość statków załogowych

Misja Crew-10 oraz niepowodzenia Starlinera rzucają cień na plany Boeinga związane z lotami załogowymi. Boeing zapowiedział wprowadzenie poprawek do Starlinera, w tym modernizację systemu napędowego i aktualizację oprogramowania. Firma pracuje także nad rozwiązaniem problemów z silnikami manewrowymi, aby zwiększyć bezpieczeństwo przyszłych misji i odzyskać zaufanie NASA. Kapsuła Crew Dragon od SpaceX okazała się niezawodniejsza, co może oznaczać zmniejszenie roli Boeinga w przyszłych kontraktach NASA.

2. Współpraca międzynarodowa

Misja pokazuje, jak kluczowa jest współpraca międzynarodowa w eksploracji kosmosu – oprócz NASA i SpaceX, znaczącą rolę odgrywa także Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), która dostarcza technologie i sprzęt wspierający funkcjonowanie ISS. ESA bierze również udział w przyszłych projektach misji księżycowych, co podkreśla globalny charakter eksploracji kosmosu. – w załodze Crew-10 znaleźli się astronauci z USA, Japonii i Rosji, co podkreśla globalny charakter misji na ISS.

3. Możliwość dłuższego przebywania ludzi w kosmosie

Przypadek Williams i Wilmore’a dowodzi, że astronauci mogą przebywać na ISS znacznie dłużej niż pierwotnie planowano. To cenna informacja dla przyszłych misji na Księżyc i Marsa, gdzie dłuższy pobyt w przestrzeni kosmicznej będzie koniecznością.

Podsumowanie

Misja Crew-10 była niezbędna, ponieważ dalsze pozostawanie astronautów na ISS mogło prowadzić do negatywnych skutków zdrowotnych, takich jak utrata masy mięśniowej, osłabienie kości czy problemy z układem sercowo-naczyniowym spowodowane długotrwałą mikrograwitacją. Ponadto przedłużona misja oznaczała wzrost zapotrzebowania na zapasy tlenu, żywności i wody, co mogło wpłynąć na logistykę stacji kosmicznej i planowanie przyszłych misji., aby umożliwić powrót astronautów uwięzionych na ISS. Pomimo opóźnień i problemów technicznych misja zakończyła się sukcesem, potwierdzając niezawodność technologii SpaceX oraz zdolność NASA do radzenia sobie z niespodziewanymi sytuacjami w przestrzeni kosmicznej.

NASA nadal analizuje problemy Boeinga i podejmie decyzję, czy firma ta będzie mogła w przyszłości realizować kolejne loty załogowe. Tymczasem SpaceX umacnia swoją pozycję jako kluczowy partner NASA w zakresie misji załogowych.

Powrót Williams i Wilmore’a będzie kolejnym ważnym testem dla SpaceX i Crew Dragon – jeśli wszystko przebiegnie zgodnie z planem, kapsuła Dragon ponownie udowodni swoją niezawodność i gotowość do obsługi długoterminowych misji kosmicznych.