Gdzie znajdują się najnowsze rezerwaty w Polsce? Dziurkowiec w Bieszczadach

Nowy rezerwat przyrody w Bieszczadach – Dziurkowiec

Utworzenie nowego rezerwatu przyrody na Podkarpaciu

W Bieszczadach utworzono nowy rezerwat przyrody o nazwie Dziurkowiec, który obejmuje powierzchnię 189,66 hektara. To kolejny krok w stronę ochrony unikalnych ekosystemów leśnych, takich jak buczyny karpackie i pierwotne lasy bukowo-jodłowe, oraz cennych gatunków fauny i flory, w tym niedźwiedzia brunatnego, rysia i storczyków, które występują na Podkarpaciu. Rezerwat znajduje się na terenie gminy Cisna, w obrębie ewidencyjnym Smerek, i podlega administracyjnie pod Nadleśnictwo Cisna.

Decyzja o jego powołaniu została oficjalnie podpisana przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Rzeszowie, Sławomira Serafina, 17 marca 2025 roku. Utworzenie rezerwatu to efekt wieloletnich starań ekologów i organizacji przyrodniczych, które już od lat 90. XX wieku apelowały o objęcie tego terenu ochroną.

Położenie i specyfika rezerwatu Dziurkowiec

Nowy rezerwat Dziurkowiec znajduje się w południowej części województwa podkarpackiego, około 3 km od granicy ze Słowacją. Rozciąga się na długości 6 km, sąsiadując od wschodu z Bieszczadzkim Parkiem Narodowym. Najwyższym punktem rezerwatu jest szczyt Dziurkowiec, który wznosi się na wysokość 1189 metrów n.p.m. i ze względu na trudny teren oraz brak oznakowanych szlaków pozostaje niedostępny dla masowej turystyki. Jego geologiczna budowa składa się głównie z fliszu karpackiego, co czyni go interesującym obiektem badań geomorfologicznych., który wznosi się na wysokość 1189 metrów nad poziomem morza. Czyni go to najwyżej położonym rezerwatem przyrody na Podkarpaciu.

Rezerwat Dziurkowiec położony jest w obszarze, który przez ostatnie 20 lat pozostawał nietknięty działalnością człowieka. Dzięki temu możliwe było zachowanie jego naturalnego charakteru, co przyczyniło się do uznania go za jedno z najbardziej wartościowych miejsc pod względem bioróżnorodności w tej części Karpat.

Bogactwo przyrodnicze rezerwatu

Na terenie rezerwatu Dziurkowiec występują unikalne ekosystemy leśne, które obejmują m.in. buczyny karpackie oraz fragmenty pierwotnych lasów bukowych i jodłowych. Są to niezwykle cenne siedliska, które w innych rejonach Polski zostały w znacznej mierze przekształcone przez działalność człowieka.

Rezerwat jest również domem dla wielu rzadkich i chronionych gatunków roślin oraz zwierząt. Wśród fauny można spotkać m.in. niedźwiedzia brunatnego, rysia, wilka oraz żbika. Obszar ten jest także miejscem bytowania ruchliwych populacji jeleniowatych oraz dzików, a także gatunków ptaków objętych ścisłą ochroną, takich jak orzeł przedni, puszczyk uralski czy głuszec.

W rezerwacie znajdują się także liczne gatunki roślin chronionych, w tym storczyki, lilia złotogłów i tojad mocny. Dzięki temu obszar ten jest uznawany za kluczowe miejsce dla ochrony bioróżnorodności w polskich Karpatach.

Znaczenie rezerwatu dla ochrony środowiska

Utworzenie rezerwatu Dziurkowiec jest częścią większego projektu „100 rezerwatów na 100-lecie Lasów Państwowych”, którego celem jest rozszerzenie terenów objętych ochroną na terenie Polski. Dziurkowiec to 101. rezerwat przyrody w województwie podkarpackim, a w ciągu ostatnich pięciu lat na Podkarpaciu powstało łącznie 12 nowych rezerwatów, co świadczy o intensyfikacji działań na rzecz ochrony przyrody w tym regionie. i trzeci utworzony w ramach tego programu.

Ochrona tego obszaru ma ogromne znaczenie nie tylko dla zachowania lokalnej fauny i flory, ale również dla przeciwdziałania skutkom zmian klimatu. Lasy Bieszczad pełnią kluczową rolę w procesie sekwestracji dwutlenku węgla, a zachowanie ich naturalnej struktury wspomaga retencję wody i przeciwdziała erozji gleby.

Przyszłość rezerwatu Dziurkowiec

Obecnie przez rezerwat nie prowadzą żadne szlaki turystyczne, jednak w przyszłości planowane jest utworzenie ścieżek edukacyjnych, które pozwolą na kontrolowany dostęp dla turystów i umożliwią obserwację unikalnych ekosystemów bez zakłócania naturalnej równowagi przyrody., co oznacza, że jego obszar pozostaje trudno dostępny dla zwiedzających. Decyzja ta podyktowana jest chęcią ochrony przyrody przed nadmierną antropopresją, jednak w przyszłości planowane jest częściowe udostępnienie rezerwatu dla miłośników przyrody, przy zachowaniu surowych zasad ochrony.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie zapowiedziała również, że w najbliższych latach planowane jest utworzenie kolejnych 10 rezerwatów przyrody na Podkarpaciu, co jeszcze bardziej zwiększy powierzchnię chronionych obszarów w regionie.

Podsumowanie

Rezerwat Dziurkowiec w Bieszczadach to jedno z najważniejszych wydarzeń w dziedzinie ochrony przyrody w Polsce w 2025 roku. Jego utworzenie pozwoli na zachowanie cennych ekosystemów leśnych, ochronę zagrożonych gatunków oraz poprawę jakości środowiska naturalnego. Jest to również ważny krok w kontekście działań związanych ze zmianami klimatycznymi oraz ochroną zasobów wodnych i glebowych w polskich Karpatach.

Dzięki takim inicjatywom Bieszczady pozostają jednym z najbardziej dzikich i unikalnych przyrodniczo miejsc w Europie. Podobne działania ochronne podjęto m.in. w słowackim Parku Narodowym Połoniny oraz rumuńskich Karpatach, gdzie tworzone są nowe rezerwaty w celu zachowania naturalnych ekosystemów leśnych i populacji dzikiej fauny. a utworzenie rezerwatu Dziurkowiec jest kolejnym dowodem na to, jak ważna jest świadoma ochrona przyrody i dbałość o przyszłość ekosystemów leśnych w Polsce.