Rozbudowa elektrowni Żarnowiec zwiększy moc do 1500 MW – szczegóły inwestycji

Elektrownia szczytowo-pompowa w Żarnowcu po rozbudowie będzie największa w Europie

Elektrownia szczytowo-pompowa w Żarnowcu, położona w województwie pomorskim, na obszarze gminy Krokowa, od dekad stanowi kluczowy element krajowego systemu elektroenergetycznego. Po planowanej i zatwierdzonej rozbudowie stanie się największą elektrownią szczytowo-pompową nie tylko w Polsce, ale w całej Europie. To inwestycja o kolosalnym znaczeniu nie tylko dla bezpieczeństwa energetycznego kraju, ale także dla transformacji energetycznej i stabilizacji systemu opartego coraz bardziej na odnawialnych źródłach energii (OZE).

Historia i znaczenie istniejącej elektrowni

Istniejąca elektrownia w Żarnowcu została oddana do użytku w 1983 roku. Zlokalizowana w pobliżu Jeziora Żarnowieckiego i sztucznie utworzonego zbiornika Czymanowo, funkcjonuje w oparciu o zasadę przepompowywania wody między dwoma zbiornikami o różnym położeniu wysokościowym. W czasie nadwyżek energii (np. w nocy lub przy wysokiej produkcji z OZE), woda jest przepompowywana z dolnego zbiornika (Jezioro Żarnowieckie) do górnego (zbiornik Czymanowo). W okresach zwiększonego zapotrzebowania na energię woda spływa z górnego do dolnego zbiornika, napędzając turbiny i produkując energię elektryczną.

Obecna moc zainstalowana elektrowni wynosi 716 MW, co czyni ją największym tego typu obiektem w Polsce i jednym z większych w Europie. Dla porównania, taka moc pozwalałaby na jednoczesne zasilenie około 700 tysięcy przeciętnych gospodarstw domowych w Polsce. To również więcej niż łączna moc wszystkich turbin wiatrowych pracujących w kilku województwach razem wziętych. Elektrownia odgrywa niezwykle istotną rolę w bilansowaniu systemu elektroenergetycznego, stabilizacji częstotliwości sieci oraz szybkim reagowaniu na nagłe zmiany zapotrzebowania.

Zakres planowanej rozbudowy

Zgodnie z planami inwestycyjnymi Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) oraz spółki PGE Energia Odnawialna, planowana rozbudowa elektrowni w Żarnowcu zakłada zwiększenie jej mocy do ponad 1500 MW. Oznacza to podwojenie obecnych możliwości produkcyjnych. Projekt przewiduje budowę drugiego zbiornika górnego oraz instalację nowoczesnych turbin i generatorów o zwiększonej sprawności. Informacje te potwierdzają m.in. dokumenty planistyczne PSE („Plan rozwoju sieci przesyłowej 2023–2032”) oraz komunikaty prasowe PGE Energia Odnawialna z 2023 i 2024 roku. Dodatkowo, dane te znajdują odzwierciedlenie w analizach publikowanych przez portale branżowe, takie jak WysokieNapiecie.pl i Energetyka24.com.

Rozbudowa będzie realizowana etapami i zakłada kompleksową modernizację istniejącej infrastruktury, a także budowę nowych instalacji elektroenergetycznych, w tym rozdzielni i stacji transformatorowych. Prace przygotowawcze już trwają, a zakończenie inwestycji planowane jest na lata 2030–2032.

Znaczenie dla transformacji energetycznej

W dobie rosnącej roli odnawialnych źródeł energii, takich jak fotowoltaika i energetyka wiatrowa, elektrownie szczytowo-pompowe zyskują na znaczeniu jako efektywne magazyny energii. Niestabilność i zmienność produkcji z OZE wymaga skutecznych mechanizmów bilansujących system, a Żarnowiec, dzięki swojej rozbudowie, będzie w stanie zmagazynować i dostarczać energię w momentach, gdy OZE nie pokrywają zapotrzebowania.

Po rozbudowie elektrownia będzie mogła zmagazynować nawet do 20 GWh energii, co uczyni ją jednym z największych magazynów energii w Europie. Dzięki temu możliwe będzie bardziej efektywne wykorzystanie nadwyżek energii z farm wiatrowych i słonecznych oraz zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju.

Korzyści technologiczne i środowiskowe

Nowoczesne technologie zastosowane w rozbudowie pozwolą na zwiększenie sprawności energetycznej całego systemu. Wprowadzenie turbin o regulowanej prędkości obrotowej oraz systemów automatyki najnowszej generacji pozwoli na jeszcze szybszą reakcję na zmiany w sieci elektroenergetycznej.

Jednocześnie inwestycja została zaprojektowana z uwzględnieniem najwyższych standardów ochrony środowiska. Planowana jest renaturyzacja części terenów wokół zbiorników, budowa korytarzy ekologicznych dla zwierząt oraz wykorzystanie technologii ograniczających emisję hałasu. Woda używana w obiegu zamkniętym nie będzie zanieczyszczać środowiska, a cały obiekt ma funkcjonować z minimalnym wpływem na lokalny ekosystem.

Aspekt geostrategiczny i gospodarczy

Rozbudowa elektrowni w Żarnowcu to również projekt o ogromnym znaczeniu gospodarczym. Inwestycja przyczyni się do stworzenia tysięcy miejsc pracy w regionie pomorskim – zarówno w fazie budowy, jak i późniejszej eksploatacji. Ponadto zwiększy atrakcyjność inwestycyjną regionu oraz umożliwi rozwój lokalnej infrastruktury.

Z geostrategicznego punktu widzenia, większa niezależność energetyczna kraju oraz zdolność do szybkiego reagowania na kryzysy energetyczne to korzyści nie do przecenienia. Elektrownia Żarnowiec stanie się filarem krajowego systemu rezerw energetycznych.

Podsumowanie

Rozbudowa elektrowni szczytowo-pompowej w Żarnowcu to jedno z najważniejszych przedsięwzięć energetycznych w Europie na najbliższe lata. Dzięki zwiększeniu mocy do ponad 1500 MW i możliwości magazynowania energii na poziomie 20 GWh, obiekt ten stanie się największym tego typu magazynem energii na kontynencie. Inwestycja będzie kluczowa dla bilansowania systemu energetycznego, rozwoju OZE oraz zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski. W dobie transformacji energetycznej i potrzeby uniezależnienia się od paliw kopalnych, Żarnowiec może stać się symbolem nowoczesnej, zrównoważonej i niezawodnej energetyki przyszłości.