Australijska firma FOODiQ Global planuje hodowlę boczniaków w przestrzeni kosmicznej w ramach misji SpaceX Fram2
Nowatorskie podejście do biologii kosmicznej
Australijska firma technologii żywności FOODiQ Global zapowiedziała realizację eksperymentu naukowego, którego celem będzie hodowla jadalnych grzybów – boczniaków (Pleurotus ostreatus) – w warunkach mikrograwitacji. Eksperyment zostanie przeprowadzony na pokładzie misji SpaceX Fram2, której start planowany jest na początek kwietnia 2025 roku. Projekt ten ma na celu zbadanie wpływu warunków panujących w przestrzeni kosmicznej na procesy biologiczne, rozwój i funkcjonowanie organizmów grzybowych.
Cel eksperymentu: zrozumienie wzrostu grzybów w mikrograwitacji
Głównym celem misji badawczej jest określenie, w jaki sposób mikrograwitacja wpływa na fizjologię, metabolizm i morfologię grzybów. Boczniaki są znane ze swojej wysokiej wartości odżywczej, zdolności do wzrostu w zróżnicowanych warunkach środowiskowych oraz potencjału do bioremediacji, co czyni je idealnym kandydatem do badań w kontekście długoterminowych misji kosmicznych.
Zaplecze techniczne i logistyka
Eksperyment zostanie przeprowadzony w specjalnie zaprojektowanym, hermetycznym module eksperymentalnym wyposażonym w systemy kontrolujące temperaturę, wilgotność, oświetlenie i przepływ powietrza. Zestaw zostanie wyniesiony na orbitę przez rakietę Falcon 9 firmy SpaceX. Misja Fram2 ma charakter komercyjny, a udział FOODiQ Global jest przykładem rosnącej obecności sektora prywatnego w dziedzinie badań kosmicznych.
Potencjał zastosowania w przyszłych misjach załogowych
Wyniki eksperymentu mogą mieć kluczowe znaczenie dla planowania samowystarczalnych systemów żywieniowych w przestrzeni kosmicznej. Grzyby takie jak boczniaki mogą być wykorzystywane nie tylko jako źródło błonnika, białka i mikroelementów, lecz także jako element systemów bioregeneracyjnych (BLSS), wspomagających przetwarzanie odpadów organicznych i produkcję tlenu.
Znaczenie biotechnologiczne i ekologiczne
Grzyby odgrywają fundamentalną rolę w ekosystemach Ziemi, a ich potencjał biotechnologiczny dopiero zaczyna być w pełni wykorzystywany. Badania nad ich zachowaniem w warunkach mikrograwitacji mogą dostarczyć unikatowych informacji na temat mechanizmów komórkowych, regulacji genów i adaptacji metabolicznych. Odkrycia te mogą mieć zastosowanie nie tylko w kontekście eksploracji kosmosu, lecz także w produkcji żywności funkcjonalnej i leków na Ziemi.
Integracja z ekosystemami habitatu kosmicznego
W przyszłościowe projekty habitatów kosmicznych, takich jak Lunar Gateway czy marsjańskie bazy mieszkalne, wymagają rozwiązań umożliwiających zamknięty obieg substancji i energii. Hodowla grzybów może wspomagać proces kompostowania odpadów organicznych, produkcję pokarmu oraz oczyszczanie powietrza. Boczniaki mogą również służyć jako substrat dla hodowli mikroorganizmów probiotycznych i synbiotycznych.
Współpraca z sektorem kosmicznym i naukowym
Projekt realizowany jest we współpracy z organizacjami badawczymi i uniwersytetami w Australii oraz międzynarodowymi partnerami z branży kosmicznej. SpaceX zapewnia logistykę misji i wyniesienie ładunku na orbitę. FOODiQ Global deklaruje, że jest to dopiero pierwszy z planowanej serii eksperymentów z zakresu biologii kosmicznej.
Prognozy i dalsze kroki
Po zakończeniu misji i powrocie próbek na Ziemię, przeprowadzone zostaną kompleksowe analizy biologiczne, chemiczne i genetyczne. Uzyskane dane będą porównywane z wynikami hodowli prowadzonych w warunkach kontrolowanych na Ziemi. Na ich podstawie możliwe będzie opracowanie strategii optymalizacji uprawy grzybów w warunkach pozaziemskich.
Podsumowanie
Eksperyment FOODiQ Global to jeden z najbardziej innowacyjnych projektów biotechnologicznych ostatnich lat. Hodowla grzybów w przestrzeni kosmicznej otwiera nowe perspektywy dla technologii żywnościowej, medycyny, ekologii i przyszłości załogowej eksploracji kosmosu. Projekt ten stanowi kolejny krok w kierunku stworzenia zintegrowanych, samowystarczalnych systemów wspierania życia poza Ziemią.
W kontekście hodowli grzybów w kosmosie warto dodać, że grzyby takie jak boczniaki mogą również pełnić funkcję biologicznych czujników środowiskowych. Reagują one na zmiany poziomu promieniowania, stężenia CO₂ i innych parametrów, co może być wykorzystane w monitorowaniu warunków życia w zamkniętych habitatów kosmicznych. Ponadto grzyby posiadają zdolność produkcji substancji bioaktywnych, które mogą wspomagać układ odpornościowy astronautów lub działać przeciwbakteryjnie, co ma istotne znaczenie w środowiskach, gdzie dostęp do leków jest ograniczony. Warto też uwzględnić rolę mikobiomu grzybów we wspieraniu równowagi mikrobiologicznej habitatu.