Masowe kradzieże mundurów w armii – Żandarmeria wszczyna kontrole

Żandarmeria zaplombowała wojskowe magazyny. Ujawniono masowe kradzieże mundurów

Zakrojona na szeroką skalę kontrola w armii

Od początku kwietnia 2025 roku Żandarmeria Wojskowa, we współpracy z Departamentem Kontroli Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Inspektoratem Wsparcia Sił Zbrojnych, rozpoczęła intensywną akcję kontrolną w jednostkach wojskowych na terenie całej Polski. Działania objęły dziesiątki magazynów mundurowych, które w wielu przypadkach zostały zaplombowane decyzją Żandarmerii. Akcja jest bezprecedensowa w historii III Rzeczypospolitej i ujawnia jedne z największych nieprawidłowości w gospodarce mundurowej polskiej armii.

Skala procederu kradzieży mundurów

Z informacji Onetu oraz innych ogólnopolskich mediów wynika, że problem kradzieży wojskowego wyposażenia – głównie mundurów – ma charakter masowy. W lutym 2025 roku w Szczecinie ujawniono sprawę przywłaszczenia mienia o wartości co najmniej 220 tysięcy złotych. Śledztwo w tej sprawie doprowadziło do zatrzymania trzech osób, w tym szefa służby mundurowej 15. Wojskowego Oddziału Gospodarczego.

Mundurów brakuje fizycznie w magazynach, mimo że ich obecność odnotowano w dokumentacji. Świadczy to o możliwym fałszowaniu stanów magazynowych i systematycznym wynoszeniu elementów umundurowania z zamiarem ich sprzedaży, prawdopodobnie na czarnym rynku.

Gdzie trafiają skradzione mundury?

Wielu żołnierzy oraz przedstawicieli służb porządkowych zwraca uwagę na fakt, że oryginalne mundury wojskowe coraz częściej widywane są wśród cywilów – wędkarzy, myśliwych, a nawet handlarzy na targowiskach. Może to świadczyć o szerokiej skali nielegalnego obrotu sprzętem wojskowym, który powinien być ściśle ewidencjonowany i kontrolowany.

Brak centralnego systemu identyfikacji i kontroli obiegu umundurowania, a także wieloletnie zaniedbania w inwentaryzacji wojskowych zasobów, pozwalały na działania przestępcze przez dłuższy czas bez wykrycia.

Reakcja MON i działania naprawcze

Rzecznik Ministerstwa Obrony Narodowej Janusz Sejmej poinformował, że kontrola jest prowadzona kompleksowo, obejmując zarówno stan faktyczny wyposażenia, jak i dokumentację ewidencyjną. W niektórych przypadkach zespoły kontrolne współpracują z funkcjonariuszami Żandarmerii Wojskowej, a także z przedstawicielami prokuratury wojskowej.

Celem tych działań jest nie tylko zidentyfikowanie osób odpowiedzialnych za nadużycia, ale także zapobieżenie dalszym stratom poprzez wprowadzenie nowych procedur kontrolnych, w tym zintegrowanego systemu informatycznego do zarządzania mundurowaniem w Siłach Zbrojnych RP.

Konsekwencje dla żołnierzy i systemu zaopatrzenia

Zamknięcie magazynów i brak dostępu do wyposażenia wywołały poważny kryzys logistyczny w wielu jednostkach. W jednej z brygad Wojsk Obrony Terytorialnej, liczącej 1800 żołnierzy, mundurów wystarczało jedynie dla połowy stanu osobowego. W efekcie część żołnierzy musiała zaopatrywać się na własną rękę, co nie tylko obciąża ich finansowo, ale i rodzi pytania o zgodność noszonego umundurowania ze standardami armii.

W wielu miejscach doszło do wstrzymania szkoleń i opóźnień w przyjmowaniu nowych żołnierzy. Kryzys ujawnił również braki w procedurach alarmowych związanych z masowym ubytkiem wyposażenia na wypadek sytuacji kryzysowej lub wojny.

Kontekst systemowy i historyczny

Od lat mówi się o potrzebie reformy gospodarki magazynowej w Wojsku Polskim. Obecna sytuacja unaocznia skutki wieloletnich zaniedbań, braku nowoczesnych narzędzi kontroli oraz niskiej przejrzystości w systemie zaopatrzenia. System oparty na papierowych kwitach, rozproszonych bazach danych i ograniczonej kontroli wewnętrznej jest podatny na nadużycia.

Kolejne raporty NIK i wewnętrzne audyty MON od lat wskazywały na ryzyko nieprawidłowości, lecz do tej pory nie wdrożono kompleksowego systemu monitorowania ruchu środków materiałowych.

Możliwe rozwiązania i dalsze działania

Wśród rozważanych rozwiązań pojawia się postulat wdrożenia scentralizowanego, cyfrowego systemu identyfikacji elementów umundurowania i sprzętu – opartego np. na kodach QR lub RFID. Umożliwiłoby to bieżący monitoring zasobów i pełną kontrolę nad ich przepływem między jednostkami.

Postuluje się także zwiększenie kompetencji kontrolnych niezależnych służb audytorskich oraz wprowadzenie cyklicznych inwentaryzacji z udziałem przedstawicieli zewnętrznych, np. z Inspektoratu Uzbrojenia lub Najwyższej Izby Kontroli.

Społeczny i wizerunkowy wymiar afery

Afera mundurowa może mieć istotny wpływ na postrzeganie wojska przez opinię publiczną. Wizerunek armii jako instytucji zdyscyplinowanej i zhierarchizowanej ulega erozji w obliczu doniesień o systemowej kradzieży. Dla wielu żołnierzy to także kwestia morale – poczucie, że są pozbawieni podstawowego wyposażenia, gdy jednocześnie elementy ich umundurowania trafiają na cywilny rynek.

Konieczne będzie nie tylko wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawców, ale także odbudowa zaufania do systemu zaopatrzenia i zarządzania zasobami w Wojsku Polskim.

Podsumowanie

Zaplombowanie wojskowych magazynów i ujawnienie kradzieży mundurów na masową skalę to sygnał alarmowy dla całej armii. To nie tylko kwestia strat materialnych, ale także zagrożenia dla gotowości bojowej i wizerunku instytucji. Dalsze działania MON oraz Żandarmerii Wojskowej będą kluczowe dla ustalenia rzeczywistej skali procederu oraz odbudowy zaufania do systemu logistyki wojskowej. Sprawa ma charakter rozwojowy i może stać się impulsem do głębokiej reformy zaplecza technicznego polskiej armii.